Skrócenie okresu wypowiedzenia w wypowiedzeniu oświadczonym nauczycielowi w czerwcu nie oznacza, że wypowiedzenie jest niezgodne z prawem i daje uprawnienie do dalszego zatrudnienia w kolejnym roku szkolnym (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2016 r., II PK 51/15).
Stan faktyczny
Powódka była zatrudniona w pozwanym Zespole Edukacyjnym na podstawie umowy o pracę jako nauczyciel. Pismem z 3 czerwca 2013 r. pozwany wskazując na zmiany organizacyjne (art. 20 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela) wypowiedział jej zatrudnienie na koniec sierpnia 2013 r. za 2- miesiecznym wypowiedzeniem. Powódka zarzuciła naruszenie art. 20 ust. 3 Karty Nauczyciel (KN), gdyż jej zdaniem wypowiedzenie powinno być doręczone najpóźniej do 31 maja danego roku szkolnego. Od 13 do 31 maja 2013 r. była na zwolnieniu lekarskim. Pozwany skrócił okres wypowiedzenia do dwóch miesięcy na podstawie art. 20 ust. 5 KN.
Sąd Rejonowy oddalił powództwo o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę i nakazał pozwanemu, aby dopuścił powódkę do pracy do 31 sierpnia 2014 r. za wynagrodzeniem uzyskiwanym do 31 sierpnia 2013 r. na dotychczasowym stanowisku pracy. Ustalił zmniejszenie liczby oddziałów z 12 do 9 w roku szkolnym 2013/2014. O wyborze powódki do zwolnienia decydowały określone kryteria. Powódka dostarczyła zwolnienie lekarskie i pozwany nie mógł skutecznie wręczyć wypowiedzenia do 31 maja 2013 r. Zatrudnienie wypowiedziano 3 czerwca 2013 r. ze skróceniem okresu wypowiedzenia do 2 miesięcy. Sąd Rejonowy stwierdził, że wypowiedzenie miało uzasadnioną przyczynę i jest skuteczne, jednakże nie na 31 sierpnia 2013 r., lecz dopiero na 31 sierpnia 2014 r. Na uwzględnienie zasługiwało żądanie dopuszczenia do pracy, z uwagi na to, że pozwana zastosowała okres wypowiedzenia krótszy niż wymagany. Stosunek pracy nauczyciela musi ustać na koniec roku szkolnego, to jest na dzień 31 sierpnia w roku kalendarzowym, w którym ziścił się skutek prawidłowo złożonego oświadczenia o wypowiedzeniu. Ponieważ z powodu choroby powódki zastosowanie miał art. 41 k.p., to w maju niemożliwe było wypowiedzenie jej stosunku pracy. Natomiast przepis art. 20 ust. 5 KN nie miał zastosowania, gdyż dotyczy tylko wypowiedzeń dokonywanych najpóźniej do końca maja. Wynika to z użycia formuły - "przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia". Każde wypowiedzenie dokonane po 31 maja powoduje, że nie ma podstaw do wypłaty odszkodowania innego niż za czas do 31 sierpnia roku następnego.
W apelacji pozwany zarzucił naruszenia art. 20 ust. 5 KN, na podstawie którego skrócono okres wypowiedzenia do 2 miesięcy, a także art. 8 k.p. Powódka otrzymała odszkodowanie za jeden miesiąc skróconego wypowiedzenia. Byłaby w uprzywilejowanej sytuacji, gdyż wypowiedzenie było konieczne i wybór był obiektywny.
Sąd Okręgowy uwzględnił apelację. Wskazał, że do materii nieuregulowanej w Karcie Nauczyciela stosuje się Kodeks pracy (art. 91c ust. 1 KN). W razie zastosowania okresu wypowiedzenia krótszego niż wymagany (art. 49 k.p.) nie przysługują roszczenia z art. 45 k.p. Jeżeli jedyną wadliwością wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy jest zastosowanie przez szkołę zbyt krótkiego okresu wypowiedzenia przez sprzeczne z prawem oznaczenie terminu jego upływu przed końcem roku szkolnego, to stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu właściwego i do tego czasu nauczyciel ma prawo do wynagrodzenia, natomiast nie służą mu roszczenia przewidziane w art. 45 § 1 k.p. (art. 49 k.p. w związku z art. 20 ust. 3 i art. 91c ust. 1 KN). Za zasadne należało uznać stanowisko pozwanego, iż 3-miesięczny okres wypowiedzenia może zostać przez pracodawcę skrócony. Umożliwia to art. 20 ust. 5 KN, tak, aby skutek rozwiązujący przypadał wyłącznie na koniec roku szkolnego. Wykładnia Sądu pierwszej instancji, w świetle art. 20 ust. 3 KN, jest błędna i uczyniłaby przepis art. 20 ust. 5 KN martwym, niemożliwym do zastosowania w żadnym stanie faktycznym. Pozwany prawidłowo wypowiedział powódce stosunek pracy ze skutkiem rozwiązującym na koniec roku szkolnego. Trzymiesięczny okres wypowiedzenia skrócił do 2 miesięcy i za pozostały miesiąc wypłacił odszkodowanie.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła naruszenie art. 20 ust. 3 KN przez przyjęcie możliwości złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu nauczycielowi stosunku pracy po dniu 31 maja danego roku szkolnego, ze skutkiem na dzień 31 sierpnia roku szkolnego, w którym złożono takie oświadczenie oraz art. 20 ust. 5 KN przez przyjęcie, że skrócenie okresu wypowiedzenia może polegać na dokonaniu wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy po 31 maja danego roku szkolnego. Powódka wniosła o zmianę wyroku przez nakazanie dopuszczenia jej do pracy, na dotychczasowym stanowisku w okresie od 1 października 2013 r. od 31 sierpnia 2014 r. oraz ustalenie, że umowa o pracę uległa rozwiązaniu 31 sierpnia 2014 r. na podstawie wypowiedzenia dokonanego 3 czerwca 2013 r., ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie prawne
Sad Najwyższy stwierdził, że zarzuty skargi kasacyjnej nie są zasadne i dlatego została ona oddalona.
Przepis art. 20 ust. 5 KN, pozwalający na skrócenie okresu wypowiedzenia nie narusza reguły, że rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 20 ust. 1 KN następuje z końcem roku szkolnego. Okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca. Wówczas wypowiedzenie nie musi zostać dokonane najpóźniej do końca maja, gdyż wystarczy, że nauczyciel przed końcem roku szkolnego będzie miał zapewniony dopuszczalny ustawą okres wypowiedzenia, w tym przypadku skrócony okres wypowiedzenia. Oznacza to, że przy skróceniu okresu wypowiedzenia oświadczenie wypowiadające zatrudnienie może być złożone w czerwcu.
Karta Nauczyciela została zmieniona w tym zakresie ustawą z 14 czerwca 1996 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 87, poz. 396). Wprowadzono regulację art. 20 ust. 5, zgodnie z którą okres wypowiedzenia może być skrócony do 1 miesiąca, z tym że w takim wypadku nauczycielowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia w wysokości wynagrodzenia liczonego jak za okres urlopu wypoczynkowego. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się nauczycielowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia. Uprzedni trzymiesięczny okres wypowiedzenia wymagał wypowiedzenia najpóźniej w maju i była to norma zbyt sztywna i nieracjonalna. Nie było możliwe zmniejszenie zatrudnienia, gdy nauczyciel korzystał z czasowej ochrony zatrudnienia w przypadku usprawiedliwionej nieobecności (art. 41 k.p.). Wprowadzona zmiana jest podobna do regulacji istniejącej wcześniej w powszechnym prawie pracy - por. art. 361 § 1. i art. 20 ust. 1 i ust. 5 KN.
Reasumując skrócenie okresu wypowiedzenia w wypowiedzeniu oświadczonym nauczycielowi w czerwcu nie oznacza, że wypowiedzenie jest niezgodne z prawem i daje uprawnienie do dalszego zatrudnienia w kolejnym roku szkolnym. Odwołanie się do art. 49 k.p. nie jest tu zasadne, gdyż przepis ten dotyczy innej sytuacji i innego rozwiązania prawnego. Przepis ten jest regulacją szczególną do przepisów określających roszczenia w przypadku wypowiedzenia niezasadnego lub naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. Czym innym są roszenia związanie z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umowy o pracę i czym innym (bo odrębnym) jest późniejsze ustanie zatrudnienia (ex lege), gdy pracodawca zastosował zbyt krótki okres wypowiedzenia (por. art. 45 k.p. i art. 49 k.p. oraz art. 20 ust. 3 i ust. 5 KN w związku z art. 91c ust. 1 KN). Pracodawca mógł skrócić okres wypowiedzenia, które rozwiązało stosunek pracy z końcem roku szkolnego.
Źródło: www.sn.pl
