Zadania dyrektora szkoły są określone ustawą Karta Nauczyciela oraz ustawą o systemie oświaty. Z zadań określonych w wyżej wymienionych ustawach wynika, że dyrektor szkoły lub placówki przede wszystkim pełni funkcję kierowniczą. Przepisy tych ustaw nakładają na dyrektora szkoły lub placówki wiele zadań, które składają się na kierowanie szkołą.
Obok zadań ściśle związanych z samym zarządzaniem szkołą pojawiają się także inne zadania związane ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego. Należy też w tym miejscu wskazać, że w ramach obowiązującego czasu pracy dyrektor szkoły lub placówki może również prowadzić zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, jednak nigdy w pełnym wymiarze zajęć. Ustawodawca zresztą przewidział w art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela, że tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dyrektora i wicedyrektora szkoły oraz nauczyciela, który pełni inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczyciela, który obowiązki kierownicze pełni w zastępstwie nauczyciela, obniża się w zależności od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy lub zwalnia się go z obowiązku realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Zasady udzielania i rozmiar zniżki określa organ prowadzący tj. rada gminy, rada powiatu, a także sejmik województwa. Organ ten przyznaje również zwolnienia z obowiązku realizacji pensum przez dyrektora szkoły lub placówki oświatowej.
Oznacza to, że w przypadku obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dyrektorowi, wicedyrektorowi lub innemu nauczycielowi który pełni inne stanowisko kierownicze w szkole a także nauczycielowi, który obowiązki kierownicze pełni w zastępstwie nauczyciela wówczas tygodniowy wymiar zajęć po obniżce staje się jego tygodniowym obowiązkowym wymiarem zajęć.
Należy w tym miejscu wskazać, że jeżeli mówimy o godzinach ponadwymiarowych dyrektorów lub wicedyrektorów należy zauważyć, że osoby te muszą być nauczycielami. Jak wiadomo funkcje te mogą pełnić także osoby nie będące nauczycielami, jednakże biorąc pod uwagę problematykę pytania odnosi się ono do dyrektorów lub wicedyrektorów, którzy są jednocześnie nauczycielami. Wniosek taki płynie z interpretacji art. 42a ust. 3 KN zgodnie z którym „Nauczyciel korzystający z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może mieć godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem nauczycieli, o których mowa w art. 42 ust. 6.” Wyłączenie z art. 42 ust. 6 dotyczy właśnie dyrektorów, wicedyrektorów oraz nauczycieli pełniących inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycieli, którzy obowiązki kierownicze pełnią w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze.
Oznacza to, że do takich osób zastosowanie znajdzie art. 35. ust. 1 Karty Nauczyciela który stanowi, że „ W szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć”. Ponieważ zasady przydzielania godzin ponadwymiarowych dyrektorom i wicedyrektorom nie zostały określone odmiennie w ustawie Karta Nauczyciela zastosowanie znajduje przepis art. 35 ust. 1 z jednym zastrzeżeniem. Mianowicie skoro jak już wyżej zostało ustalone, tygodniowym obowiązkowym wymiarem zajęć tych osób po obniżce staje się ten obniżony wymiar to należy przyjąć, że przy zastosowaniu art. 35 ust. 1 w przypadku dyrektorów lub wicedyrektorów pod pojęciem tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć należy rozumieć ten obniżony wymiar zajęć.
Ponad to należy się odnieść także do wykładni celowościowej art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela. Jak już zauważono na wstępie podstawową funkcją dyrektora czy wicedyrektora jest kierowanie szkołą. Pozostałe jego obowiązki opisuje szczegółowo art. 39 ustawy o systemie oświaty. Celem uregulowania z art. 42 ust. 6 dotyczącego obniżenia tym osobom tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć jest więc właśnie zapewnienie im czasu na realizację podstawowych obowiązków dyrektora czy wicedyrektora szkoły. Za sprzeczne z tymi przepisami należało by uznać równoczesne obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin w sytuacji gdy przyznaje się tym osobom godziny ponadwymiarowe w wysokości obliczonej przy zastosowaniu wymiaru godzin zajęć sprzed obniżki. Takie działanie wydaje się być sprzeczne także z celowością i oszczędnością wydatkowania środków publicznych wyrażoną w art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
Warto w tym miejscu odnieść się także do art. 42a ust. 2 ustawy – Karta Nauczyciela zgodnie z którym obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może spowodować zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień nauczyciela. Jednakże w przypadku obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dyrektorowi czy wicedyrektorowi i ustalenie tym osobom godzin ponadwymiarowych od zniżki nie stanowi ani zmniejszenia wynagrodzenia ani ograniczenia uprawnień nauczyciela ponieważ wykonywanie pracy w godzinach ponadwymiarowych jest dla nauczyciela obowiązkiem a nie prawem. Wskazuje na to treść art. 35 ust. 1 mówiąca wprost o obowiązku nauczyciela do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania.
Reasumując należy stwierdzić, że liczba godzin ponadwymiarowe dyrektora lub wicedyrektora szkoły powinna być ustalane w odniesieniu do tygodniowego wymiaru godzin zajęć ustalonego po obniżce, co oznacza, że podzielamy opinię w tej kwestii wyrażoną w Uchwale nr 2378/13 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z dnia 5 czerwca 2013 r.
