Nagrody są elementem zaliczanym przez ustawę Karta Nauczyciela do składników wynagrodzenia nauczycieli (art. 30 ust. 1 pkt. 4).

Wysokość i warunki wypłacania nauczycielom nagród określa organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego w drodze regulaminu, dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia,

Karta Nauczyciela rozróżnia dwa rodzaje nagród: jubileuszową oraz za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze.

Nagroda jubileuszowa

Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową w wysokości (art. 47 ust. 1):

• za 20 lat pracy - 75 % wynagrodzenia miesięcznego;
• za 25 lat pracy - 100 % wynagrodzenia miesięcznego;
• za 30 lat pracy - 150 % wynagrodzenia miesięcznego;
• za 35 lat pracy - 200 % wynagrodzenia miesięcznego;
• za 40 lat pracy - 250 % wynagrodzenia miesięcznego.

Szczegółowo kwestię udzielania nagrody jubileuszowej nauczycielom reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania.

W świetle rozporządzenia:

1. Do okresu pracy uprawniającego nauczyciela do nagrody jubileuszowej zalicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one zaliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W przypadku gdy nauczyciel równocześnie pozostaje w więcej niż w jednym stosunku pracy, do okresu pracy uprawniającego do nagrody zalicza się jeden z tych okresów.
2. Nauczyciel nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu, w którym upływa okres uprawniający do nagrody. Jeżeli w aktach osobowych nauczyciela brak jest odpowiedniej dokumentacji jest on obowiązany udokumentować swoje prawo do nagrody.
3. Podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla nauczyciela korzystniejsze - wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty.
4. W przypadku gdy nauczyciel nabył prawo do nagrody jubileuszowej będąc zatrudniony w innym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin niż w dniu jej wypłaty, podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody.
5. Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
6. W przypadku rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Drugą grupą nagród są nagrody przyznawane nauczycielom za osiągnięcia dydaktyczno – wychowawcze. W celu wypłaty tychże nagród tworzy się specjalny fundusz:

1. w budżetach organów prowadzących szkoły w wysokości co najmniej 1 % planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych, z przeznaczeniem na wypłaty nagród organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół;
2. w budżetach wojewodów łącznie w wysokości stanowiącej równowartość 2.744 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty, z przeznaczeniem na wypłaty nagród kuratorów oświaty oraz nagród organów sprawujących nadzór pedagogiczny dla nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 1;
3. w budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w wysokości stanowiącej równowartość 2 015 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty, z przeznaczeniem na wypłaty nagród tego ministra.

Organy prowadzące szkoły ustalają kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, ze środków pochodzących z budżetów organów prowadzących szkoły, uwzględniają w szczególności sposób podziału środków na nagrody organów prowadzących szkoły i dyrektorów szkół, tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku.

Natomiast kryteria i tryb przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, w tym realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, oraz realizacji innych zadań statutowych szkoły, ze środków, pochodzących z budżetów wojewody oraz ministra właściwego do spraw oświaty, uwzględniając w szczególności tryb zgłaszania kandydatów do nagród oraz zasadę, że nagroda może być przyznana nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2009 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania nagród dla nauczycieli.