Kurator oświaty nie jest organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego. Jego opinia wydawana w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, w zakresie likwidacji szkoły, nie jest więc opinią w ramach nadzoru, która mogłaby dotyczyć jedynie legalności, podjętej uchwały o zamiarze likwidacji szkoły. Opinię tę kurator oświaty wydaje jako organ realizujący na obszarze danego województwa politykę oświatową państwa oraz jako organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad daną szkołą.
Przy wydawaniu opinii dotyczącej likwidacji szkoły kurator oświaty zobligowany jest do brania pod uwagę nie tylko okoliczności wskazanych w art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, takich jak: termin likwidacji szkoły, zapewnienie możliwości kontynuowania nauki, dokonanie stosownych zawiadomień o zamiarze likwidacji szkoły, czy też stosownie do art. 17 ust. 3 i 3a ustawy o systemie oświaty dotyczących zapewnienia dzieciom określonego transportu do szkoły, ale również te wszystkie aspekty związane z likwidacją szkoły, które odnoszą się do współtworzenia i realizacji regionalnej i lokalnej polityki oświatowej zgodnej w tym względzie z polityką państwa, jak i do zapewnienia uczniom właściwych warunków nauki, wychowania i opieki, co związane jest z realizacją zadań nadzoru pedagogicznego.
Oczywistym jest, iż wydając przedmiotową opinię, kurator nie może działać arbitralnie i opinia taka, musi odnosić się do przepisów prawa nakładających na organ prowadzący szkołę określone obowiązki. Jednakże realizacja tych obowiązków, zwłaszcza w zakresie obejmującym aspekty związane z nadzorem pedagogicznym, nie sprowadza się tylko do wskazania konkretnych działań, o których mowa w art. 59 ust. 1 czy art. 17 ust. 3 i 3a tej ustawy, ale właśnie do oceny skutków likwidacji szkoły w kontekście zapewnienia uczniom odpowiednich warunków nauki, wychowania i opieki. W tym też, przejawia się uznaniowość przedmiotowej opinii, co z oczywistych względów nie może oznaczać dowolności dokonanej przez kuratora oceny. Taka interpretacja przepisu art. 59 ust. 2 w żaden sposób nie ingeruje w samodzielność gminy i jej odpowiedzialność za wykonywanie zadań publicznych jako zadań własnych.
Źródło: Orzecznictwo NSA
