W obliczu wyzwań klimatycznych i rosnącej potrzeby transformacji energetycznej, odnawialne źródła energii (OZE) stają się jednym z kluczowych filarów nowoczesnej gospodarki. Najnowszy raport Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za 2023 rok dostarcza szczegółowych danych na temat roli, jaką OZE odgrywają w polskim systemie energetycznym.
Kluczowe dane z raportu
Według raportu GUS - w 2023 roku udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Polsce wyniósł 16,5%. Choć jest to spadek o 0,4 punktu procentowego w porównaniu z rokiem poprzednim, sektor elektroenergetyczny zanotował znaczący wzrost wykorzystania OZE. Udział energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł zwiększył się o 4,8 punktu procentowego, co wskazuje na intensyfikację działań w tym sektorze.
Energia pierwotna i końcowe zużycie
W 2023 roku łączna wartość pozyskanej energii pierwotnej ze źródeł odnawialnych wyniosła 580,4 PJ. To wzrost o 10,7% w porównaniu do 2019 roku. W tym samym okresie końcowe zużycie energii brutto z OZE zwiększyło się o 2,8%, osiągając 507,3 PJ.
Dynamika sektorów
1. Elektroenergetyka
W sektorze elektroenergetycznym rosnąca popularność fotowoltaiki i farm wiatrowych doprowadziła do wzrostu produkcji energii z OZE. W 2023 roku produkcja energii elektrycznej z małych instalacji OZE wyniosła ponad 4 TWh, co oznacza wzrost o 13% względem roku 2022.
2. Ogrzewnictwo i chłodnictwo
W sektorze ogrzewnictwa i chłodnictwa również zanotowano pozytywne zmiany. Wykorzystanie biomasy oraz pomp ciepła przyczyniło się do zwiększenia efektywności energetycznej i redukcji emisji CO2.
3. Transport
Udział biopaliw w transporcie wciąż pozostaje wyzwaniem. Choć Polska notuje postępy w tym obszarze, ich rozwój jest wolniejszy niż w przypadku elektroenergetyki i ogrzewnictwa.
Rekordowy udział OZE w miksie energetycznym
Jednym z najbardziej optymistycznych wniosków z raportu jest wzrost udziału OZE w polskim miksie energetycznym. W 2023 roku odnawialne źródła energii stanowiły aż 27% całości, podczas gdy udział węgla spadł do 63%. To wynik wysiłków na rzecz dekarbonizacji i realizacji celów klimatycznych.
Wyzwania stojące przed Polską
Choć rozwój OZE w Polsce nabiera tempa, raport wskazuje na kilka kluczowych wyzwań:
• Spowolnienie wzrostu: Spadek ogólnego udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto wymaga pilnych działań naprawczych.
• Infrastruktura sieciowa: Dynamiczny rozwój instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych wymaga modernizacji sieci energetycznych, aby uniknąć problemów z przesyłem energii.
• Ustawa o OZE: Regulacje prawne muszą wspierać inwestycje w odnawialne źródła energii, szczególnie w obszarze małych i średnich instalacji.
Na tle innych krajów Unii Europejskiej Polska wciąż ma wiele do nadrobienia. W krajach takich jak Szwecja czy Dania udział OZE w końcowym zużyciu energii brutto przekracza 50%. Jednak rozwój polskiego sektora fotowoltaiki oraz planowane inwestycje w morskie farmy wiatrowe pokazują, że kierunek zmian jest właściwy.
Perspektywy na przyszłość
Raport GUS daje podstawy do umiarkowanego optymizmu. Polska transformacja energetyczna nabiera tempa, a inwestycje w OZE zaczynają przynosić efekty. Kluczowe znaczenie będzie miała dalsza współpraca między rządem, sektorem prywatnym i społecznością lokalną.
Raport „Energia ze źródeł odnawialnych w 2023 roku” to cenne źródło informacji na temat stanu i perspektyw polskiego sektora OZE. Mimo wyzwań, Polska wykazuje znaczące postępy w wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Jeśli tempo zmian zostanie utrzymane, kraj ma szansę zrealizować ambitne cele klimatyczne i stać się liderem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w zakresie energii odnawialnej.
Pełen raport dostępny jest na stronie GUS pod linkiem: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/energia/energia-ze-zrodel-odnawialnych-w-2023-roku,3,18.html.
Źródło: GUS
