Najem instytucjonalny to alternatywa dla tradycyjnej umowy wynajmu. Według definicji (art. 19f ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów z dnia 11 września 2017 roku) najmem instytucjonalnym jest umową najmu lokalu mieszkalnego zawieraną przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną, która nie posiada osobowości prawnej z firmą, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu lokalu.
Jednak na ile najem instytucjonalny jest popularny i rozpoznawalny w Polsce? Jakie są największe atuty korzystania z tego typu mieszkań, a co najemcy instytucjonalni woleliby zmienić? Na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich zostało przeprowadzone badanie rynku wynajmu w Polsce. Badanie zostało zrealizowane w warunkach zwiększonych potrzeb mieszkaniowych – już po wybuchu wojny w Ukrainie. W badaniu „Rynek wynajmu w Polsce 2022” wzięło udział 910 respondentów – osoby w wieku od 18 do 50 lat mieszkające w dużych miastach (powyżej 100 tys. mieszkańców).
Problemy rynku mieszkaniowego coraz częściej są poruszane w różnego rodzaju środowiskach, w kontekście braku mieszkań dostępnych na wynajem, co dotyczy szczególnie większych miast. Na zwiększony popyt na wynajmowane mieszkania z pewnością wpłynęły nagłe potrzeby mieszkaniowe milionów ludzi, którzy musieli uciekać z Ukrainy z powodu wojny. Nie bez znaczenia jest również wzrost kosztów kredytów, który osoby wahające się między kupnem a wynajmowaniem zniechęca do wyboru tego pierwszego.
Jak czytamy w komunikacie prasowym osoby pragnące usamodzielnić się lub zamieszkać w innym mieście zasadniczo mają do wyboru kupno swojego „M” lub wynajem. Wynajmować można prywatnie lub skorzystać z najmu instytucjonalnego, tzw. PRS (ang. Private Rented Sector). Z badania wynika, że ta forma wynajmu jest dobrze znana zaledwie 15% respondentów, a 25% nawet o niej nie słyszało. Oznacza to bardzo małą świadomość PRS w społeczeństwie.
Najem instytucjonalny jest jedną z możliwości wynajmu i oznacza tylko tyle (i jednocześnie aż tyle), że właścicielem mieszkania, a właściwie całego budynku, jest wyspecjalizowana firma. W zależności od chęci najemcy mieszkania są urządzone pod klucz lub jest w nich pozostawione miejsce na meble najemców. Często dodatkowymi atutami są wspólne przestrzenie użytkowe (kawiarnie, siłownie) czy obsługa recepcyjna. Wiele formalności można załatwić online, w tym poprosić o pomoc w przypadku usterek ze sprzętami RTV/AGD. Wyniki najnowszego badania wskazują, jak osoby korzystające z tej formy faktycznie oceniają tę opcję.
Z badania wynika, że aż 97% najemców instytucjonalnych bardzo dobrze lub dobrze ocenia świadczone usługi. Warto zauważyć, że odsetek zadowolenia w gronie najemców prywatnych jest nieco niższy – bo 88%, ale zasadniczo nadal oznacza wysoki poziom satysfakcji. Osoby, które zdecydowały się na wynajem instytucjonalny, a nie prywatny, szczególnie doceniają jasne zasady wynajmu, gdzie prawa i obowiązki każdej strony są jasno sprecyzowane. Na to zwróciła uwagę niemal połowa respondentów (48% korzystających z PRS). 39% zdecydowały się na taką formę wynajmu ze względu na atrakcyjną okolicę oraz wysoki standard mieszkania lub bloku, na co wskazał niemal co trzeci badany – 31%.
Badanie pokazuje, że osoby korzystające z PRS przede wszystkim cenią komfort codziennego funkcjonowania oraz istotną i odczuwalną każdego dnia wygodę. Jako zalety mieszkań PRS wskazano możliwość mieszkania w wygodnej do codziennego życia lokalizacji (na co zwróciło uwagę aż 44% respondentów) i łatwość zamiany jednego mieszkania na drugie (na co wskazało 32%), co jest szczególnie istotne dla osób ceniących elastyczność pozwalającą na zmianę mieszkania w zależności od aktualnych warunków i potrzeb. A wynajem instytucjonalny taką elastyczność zapewnia. Jako wady określono cenę, która dla 25% badanych wydaje się nieadekwatna, oraz obowiązek zapłaty kaucji, z czym wiąże się ryzyko jej utraty, na co zwróciło uwagę 23% respondentów z PRS. Dla porównania wśród osób wynajmujących mieszkania prywatnie to 32%, a kwestię ceny jako nieadekwatną ocenia 30%. Obiektywnie rzecz biorąc należy przyznać, że statystycznie obawy są większe po stronie najemców prywatnych.
Zasadniczo najemcy instytucjonalni postrzegają tę formę najmu jako gwarantującą większe bezpieczeństwo niż wynajem prywatny, chwalą łatwość systemu formalnego oraz doceniają możliwość bezproblemowego wprowadzenia się z dziećmi. Bieg wydarzeń ostatnich tygodni, zawirowania w budownictwie, kredytach, dostępnych mieszkaniach, skłaniają do częstszego monitorowania rynku i przemyślanych decyzji odnośnie wyboru lokum mieszkalnego i zasad na jakich w nich mieszkamy.
Źródło: Informacja prasowa Alert Media Communications
