Głównym tematem kolejnego już spotkania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego stały się skutki prawne nielegalnych działań inwestora.
Jako tezy przedstawiono szereg instytucji mających funkcjonować w tym zakresie:
- wstrzymanie robót budowlanych, jeżeli w wyniku ich prowadzenia zachodzi zagrożenia życia lub zdrowia ludzi
- samowola budowlane – w przypadku budowy obiektu lub jego części bez wymaganej zgody organ wstrzyma w drodze postanowienia prowadzenie robót budowlanych i określi wymagania dotyczące niezbędnych wymagań budowy. Jeżeli organ w wyniku postępowania wyjaśniającego stwierdzi że wybudowanie obiektu lub jego części spowoduje naruszenie przepisów powszechnie obowiązujących w tym planu miejscowego jeżeli został dla tego terenu uchwalony lub przepisów urbanistycznych, w zakresie doprowadzenie obiektu lub jego części do stanu zgodnego z prawem organ ten orzeka w drodze decyzji nakaz rozbiórki. Jeżeli natomiast stwierdzi po przeprowadzeniu postepowania wyjaśniającego że wybudowanie obiektu lub jego części nie spowoduje naruszenia przepisów powszechnie obowiązujących w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu lub jego części do stanu zgodnego z prawem, organ ten wszczyna postepowanie w sprawie legalizacji obiektu lub jego części. Po wszczęciu postępowania legalizacyjnego organ nałoży na inwestora obowiązek przedłożenia projektu budowlanego wraz z operatem szacunkowym wartości obiektu lub jego części. Operat zostanie przekazany do organ nadzoru budowlanego do organu podatkowego, który to wymierzy opłatę legalizacyjną w wysokości 50% wartości szacunkowej obiektu lub jego części . Do opłaty legalizacyjnej zastosowanie znajdą przepisy Ordynacji podatkowej. Jeżeli inwestor nie przedłoży w wymaganym terminie projektu lub odstąpi od legalizacji organ nadzoru nakaże rozbiórkę obiektu lub jego części.
- wstrzymanie robót budowlanych drodze postanowienia i nałożenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę – w przypadku gdy budowa obiektu lub jego części prowadzona jest na podstawie zgłoszenia a wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę
- wezwanie inwestora do usunięcia stanu niezgodnego z prawem – w razie istotnego odstępstwa od projektu budowlanego. Nie zastosowanie się do wezwania może skutkować obowiązkiem przedłożenia w określonym terminie projektu zamiennego przy jednoczesnym wstrzymaniu robot budowlanych (na podstawie postanowienia organu). Za istotne odstępstwa wymierzana będzie kara administracyjna.
- wezwanie do usunięcia stanu niezgodnego z prawem a w przypadku niezastosowania się do wezwania wstrzymanie budowy oraz możliwość nakazania rozbiórki – gdy budowa prowadzona jest w sposób naruszający w inny sposób niż powyżej opisane przepisy ustawy
- wezwanie inwestora do zaprzestania użytkowania obiektu lub jego części do czasu uzyskania zgody na użytkowanie – w razie stwierdzenia przez organ nadzoru użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganej zgody. W razie niezaprzestania użytkowania pomimo wezwania organ w drodze postanowienia stwierdzi nielegalne użytkowania, określając w przypadku budynku wielkość nielegalnie użytkowanej powierzchni. W tym przypadku również wymierzona zostanie kara administracyjna.