W dniu 22 maja br. Konwent Powiatów Województwa Łódzkiego przyjął stanowisko w sprawie przypisywania zadań zleconych do zadań własnych powiatu.

Konwent Powiatów Województwa Łódzkiego wyraził w nim głębokie zaniepokojenie działaniami Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w zakresie przypisywania zadań zleconych do zadań własnych powiatu.

W uzasadnieniu czytamy: "Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi – Wydział Gospodarki Nieruchomościami i Geodezji w miesiącu kwietniu 2012r. rozesłał do wszystkich powiatów województwa łódzkiego stanowisko w sprawie braku uzasadnienia dla finansowania zadań Starosty (jako własnych powiatu) dotyczących ustawy o szczegółowych zasadach przygotowań i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych z dotacji otrzymywanych przez jednostki samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej. Do stanowiska tego dołączone zostały odpowiedzi na pisma z Ministerstwa Infrastruktury z 2009r. i od Ministra Finansów z dnia 25 sierpnia 2009r.

Z takim stwierdzeniem i stanowiskiem nie można się zgodzić z uwagi na jego sprzeczność z zapisami art. 94 ustawy z dnia 13 października 1998r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że do właściwości Starosty przechodzą, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, jako zadania z zakresu administracji ogólnej zadania i kompetencje kierowników tych urzędów.

Art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) „ustawy mogą określać inne zadania powiatu" (powiatu, a nie Starosty).

Art. 4 ust. 4 „ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat" (powiat, a nie Starostę).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym organami powiatu są rada powiatu i zarząd powiatu (nie ma Starosty jako organu powiatu).

Art. 32 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym „Zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa."

Wykonywanie zadań z zakresu administracji architektoniczno – budowlanej przed wejściem w życie reformy administracyjnej należało do zadań kierowników urzędów rejonowych, a zatem obecnie zadania te należą do Starosty (nie powiatu), jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. W ustawie Prawo budowlane nie ma przepisu określającego, że zadania z zakresu tej ustawy są zadaniami własnymi powiatu.

Takiego zapisu w przedmiotowej ustawie nie ma, a więc jest to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, które przypisuje się do wykonywania Staroście.

Podobna sytuacja jest przy realizacji zadań wynikających z przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczegółowych zasadach przygotowań i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008r. Nr 193 poz. 1194 z późn. zm.), zwanej dalej „specustawą".

W art. 1 ust. 1 specustawy zostały określone zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), a także organy właściwe w tych sprawach. Zgodnie z zapisami art. 11a ust. 1 specustawy Starosta wydaje na wniosek właściwego zarządcy dróg (w gminie: wójt, burmistrz, prezydent; w powiecie: zarząd powiatu) decyzje o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych.

Zgodnie z unormowaniami art. 12 ust. 4a specustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomość wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – a więc Starosta.

Starosta jest organem w przypadku wykonywania zadań w imieniu Skarbu Państwa – a więc zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Zgodnie z unormowaniami prawnymi ustawy o samorządzie powiatowym organami powiatu są: rada powiatu – organ stanowiący, zarząd powiatu – organ wykonawczy.

Organ wykonawczy wykonuje zadania powiatu w ramach uchwalonego budżetu powiatu na każdy rok budżetowy.

Przepisy specustawy wskazują jako organ właściwy do wydania decyzji o ustaleniu odszkodowania za nieruchomości przejęte pod drogi gminne i powiatowe – Starostę.

Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi uważa, że nie ma określenia w specustawie, że jest to Starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

Z drugiej strony w specustawie nie ma żadnego wskazania, iż Starosta ma wykonywać te zadania jako zadania własne powiatu – zarząd powiatu jako organ wykonawczy realizuje zadania powiatu, a nie Starosta.

Ponadto Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi uzasadnia swoje stanowisko, iż zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 8 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu (powiatu a nie Starosty) jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat (wykonywane przez powiat, a nie Starostę).

Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi uważa, że w przypadku braku określenia w ustawie, iż dane zadanie realizuje Starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej należy uznać, że jest to zadanie własne powiatu.

Z takim stwierdzeniem nie można się zgodzić – zadania własne powiatu są wymienione w art. 4 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym i ustawach „merytorycznych" dotyczących tych zadań.

W ustawie merytorycznej musi być jednoznacznie wskazanie, że dane zadanie jest zadaniem własnym powiatu (np. ustawa o pomocy społecznej – art. 19). W specustawie nie ma takiego wskazania, mówi się o organie – Staroście, nie zadaniu powiatu.

Starosta zarówno w ustawie Prawo budowlane, w specustawie, w ustawie o lasach i innych wskazywany jest jako organ, ale organ wykonujący zadanie w imieniu Skarbu Państwa, a więc zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, na które powinien otrzymać dotację celową w odpowiedniej, wystarczającej do realizacji zleconego zadania wysokości.

Jeszcze raz należy przypomnieć art. 94 ustawy z dnia 13 października 1998r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.).

Kolejnym potwierdzeniem naszego stanowiska jest norma prawna zawarta w art. 11g „specustawy", która wskazuje na możliwość strony do odwołania się od wydanej przez Starostę decyzji o zezwoleniu ... do organu wyższego stopnia tj. Wojewody. Gdyby zadanie to było zadaniem własnym Powiatu, to organem odwoławczym byłoby Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Wskazanie Wojewody jako organu odwoławczego rozstrzyga jednoznacznie, iż jest to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.

Wobec powyższego zadania Starosty przypisane w specustawie nie są zadaniami własnymi powiatu i powinny być finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa.

Biorąc pod uwagę termin uchwalenia specustawy – 10 kwietnia 2003r. i ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – 13 listopada 2003r. i analizując uzasadnienie do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wraz z załącznikiem (wykaz zadań z zakresu administracji rządowej, które mogą być od roku 2004 przekazane do realizacji jednostkom samorządu terytorialnego jako zadania własne i finansowane z ich dochodów własnych oraz zadań własnych, które obecnie są finansowane lub dofinansowywane poprzez dotacje, a które od roku 2004 będą finansowane z dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego...), to w zwiększonych dochodach dla powiatu nie było mowy o zadaniach jako zadaniach własnych wymienionych jako zadanie Starosty w specustawie, czy też w Prawie budowlanym.

Tak więc naszym zdaniem stanowisko Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi jest sprzeczne z  obowiązującym prawem i zadania Starosty z specustawy są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej."