Rada jednej z mazowieckich gmin podjęła w maju uchwałę w sprawie ustalenia diet dla radnych. Niedługo później wojewoda mazowiecki stwierdził w niej uchybienia merytoryczne, które poskutkowały stwierdzeniem jej nieważności w całości.

Zdaniem organu nadzoru przedmiotowa uchwała była sprzeczna z prawem ze względu na niepełną realizację upoważnienia zawartego w art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz z uwagi na nieprawidłowe określenie sposobu wejścia w życie uchwały.

W pierwszej kolejności, wojewoda zwrócił uwagę na ryczałtową formę wypłaty diety radnych. Tymczasem z art. 25 ustawy o samorządzie gminnym wynika zarówno według doktryny, jak i w orzecznictwa sądów administracyjnych, że dieta radnego, stanowi jedynie rekompensatę utraconych przez radnego korzyści i nie posiada charakteru świadczenia pracowniczego. Jak ocenił organ nadzoru, mimo wskazania w uchwale przypadków potrąceń w stosunku do miesięcznej wysokości diety, to jej forma wypłaty została wprost określona jako miesięczny ryczałt, niezależnie od faktycznej obecności radnych na sesji bądź posiedzeniu komisji. „Świadczy o tym obniżanie procentowo kwoty bazowej (wyjściowej) za każdą nieobecność na posiedzeniu rady lub komisji, co (…) stanowi istotne naruszenie art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym” – można przeczytać w rozstrzygnięciu nadzorczym.

Jak przeanalizował wojewoda, sformułowanie zawarte w uchwale, wprowadzające procentowe obniżenie kwoty bazowej spowoduje, że w przypadku braku w danym miesiącu posiedzenia komisji lub sesji rady, dieta będzie wypłacona w wysokości ustalonej przez radę w § 1 uchwały. Natomiast w przypadku, gdyby sesje i posiedzenia komisji się odbywały, to i tak jakaś część diety, mimo niewykonywania czynności przez radnych, zostanie wypłacona. W ocenie organu, zapisy te powodują, że dieta traci charakter rekompensaty a zbliża się do formy wynagrodzenia za pracę.

Ponadto, w ocenie wojewody, w § 1 uchwały Rada w sposób niejasny określiła sposób wyliczenia diety, nie wskazując, co stanowi podstawę jej ustalenia. Ustalenie wysokości diety dla poszczególnych radnych nie jest więc możliwe.

Dodatkowo, wojewoda wskazał, że nieważność musiałaby i tak być stwierdzona, z uwagi na brak publikacji uchwały w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, pomimo, że ww. akt należy zaliczyć do aktów prawa miejscowego.

Opracowano na podstawie: rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody mazowieckiego z dnia 4 czerwca 2024 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. nr 5870).