Ponad 79 tys. złotych – tyle w 2022 roku wyniosły wydatki publiczne w przeliczeniu na jednego pracującego. To jednocześnie niemal 36 tys. złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski. Forum Obywatelskiego Rozwoju już po raz dwunasty przygotowało i opublikowało „Rachunek od państwa”.
Przygotowany przez Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR) „Rachunek od państwa” pokazuje wydatki polskiego państwa w podziale na najważniejsze kategorie i w przeliczeniu na jednego mieszkańca. „Rachunek od państwa” uwzględnia wszystkie wydatki publiczne, nie tylko te, które są zapisane w tzw. budżecie państwa, a które stanowią zaledwie wycinek całego sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government).
Margaret Thatcher: nie czegoś takiego jak publiczne pieniądze
- Wszystkie wydatki publiczne są finansowane albo z płaconych przez nas podatków (danin), albo z emitowanego przez państwo długu (który oznacza wyższe podatki w przyszłości). Wielu ludzi, domagając się realizowania kolejnych programów przez państwo, nie dostrzega, że wiąże się to z większym opodatkowaniem społeczeństwa (teraz lub w przyszłości). Jak zauważyła Margaret Thatcher: „Jeśli państwo chce wydać więcej, musi albo pożyczyć oszczędności od ludzi, albo silniej ich opodatkować. Nie ma czegoś takiego jak pieniądze publiczne, są tylko pieniądze podatników” – czytamy w komunikacie Forum Obywatelskiego Rozwoju.
Rośnie nieprzejrzystość finansów publicznych
Jak informuje FOR, szczególnie w ostatnich latach budżet państwa traci na znaczeniu jako najważniejszy plan finansowy państwa. 7 czerwca br. Kolegium Najwyższej Izby Kontroli po raz pierwszy w historii III Rzeczpospolitej nie wyraziło pozytywnej opinii w przedmiocie absolutorium dla rządu, co jest efektem wypchnięcia dużej części wydatków, które powinny być realizowane w ramach budżetu państwa, do pozabudżetowych funduszy w Banku Gospodarstwa Krajowego.
- Za sprawą wydatkowania środków za pośrednictwem funduszy w BGK i stosowania innych sztuczek rząd jest w stanie wykazać w budżecie państwa dowolny wynik, na co regularnie zwraca uwagę w swoich kontrolach NIK – podaje Forum Obywatelskiego Rozwoju.
Kreatywna księgowość
Z komunikatu think tanku prof. Leszka Balcerowicza wynika również, że wydatki w BGK funduszy nie powiększają deficytu państwa, a zaciągany przez BGK dług, mimo że służy sfinansowaniu zadań publicznych i jest gwarantowany przez Skarb Państwa, nie powiększa „państwowego długu publicznego”, dla którego obowiązują konstytucyjne limity.
Nic więc dziwnego, że w opinii w przedmiocie absolutorium dla rządu Kolegium NIK alarmuje, że w 2022 roku „deficyt budżetu państwa i budżetu środków europejskich stanowił łącznie zaledwie 12,1% deficytu podsektora instytucji rządowych. […] Oznacza to, że poza budżetem państwa znalazły się operacje tego podsektora skutkujące powstaniem deficytu w wysokości ponad sześciokrotnie większej od łącznego deficytu budżetu państwa i budżetu środków europejskich”.
Naruszenie podstawowych zasad budżetowych
Forum Obywatelskiego Rozwoju przypomina również, że od trzech lat na niespotykaną dotychczas skalę są prowadzone działania, które naruszają podstawowe zasady budżetowe, w szczególności przejrzystości, jedności, jawności oraz roczności budżetu, na co wskazuje Najwyższa Izba Kontroli.
Więcej informacji
Pełna treść komunikatu FOR oraz ulotka "Rachunek od państwa" są dostępne: tutaj.
