Perspektywy budżetowe w latach 2023-2024, sytuacja finansowa powiatów i szpitali, przygotowania do obchodów 25-lecia reaktywacji powiatów – to główne tematy marcowego posiedzenia Zarządu Związku Powiatów Polskich.

Posiedzeniu przewodniczył Prezes Zarządu ZPP Andrzej Płonka, starosta bielski, który zaczął od kwestii finansowych.

Prezes ZPP mówił o dochodach powiatów oraz niezbędnych środkach jakie powinny zostać przekazane do JST z budżetu państwa, a które to pozwoliłyby powiatom przetrwać ten rok. Nawiązał w ten sposób do spotkania kierownictwa Ministerstwa Finansów ze stroną samorządową, które odbyło się 8 marca w Kowalu. Mówił o planowanych dalszych rozmowach z resortem, które prowadzić mają do pomocy finansowanej dla JST także w tym roku.

Po przyjęciu informacji o działalności ZPP między stacjonarnymi posiedzeniami Zarządu, organizacji oraz przyjęciu protokołów i materiałów z tych posiedzeń głos zabrał zastępca dyrektora Biura ZPP Grzegorz Kubalski. Przedstawił on najbardziej aktualne dane dotyczące stanu finansów powiatów. Jak stwierdził, najbardziej kluczową kwestią jest obecnie sytuacja w zakresie wydatków bieżących.

- Ja nie neguję, że w minionych latach do jednostek samorządu terytorialnego wpłynęły znaczące środki inwestycyjne w ramach poszczególnych programów rządowych. I to jest fakt, który należy przyznać. W niektórych JST umożliwiło to realizację takich przedsięwzięć, na które przez wiele lat nie było szans. Natomiast my poza zadaniami związanymi z realizacją inwestycji musimy spiąć nasze codzienne działanie usług administracyjnych, usług technicznych i usług społecznych – tego, czego od nas na co dzień oczekują nasi mieszkańcy – zauważył Grzegorz Kubalski.

Jak dodał zastępca dyrektora Biura ZPP, w tym zakresie dobrym miernikiem jest nadwyżka operacyjna, obrazująca, jak wygląda relacja dochodów bieżących do wydatków bieżących. Na koniec 2022 roku wykonanie nadwyżki operacyjnej wyglądało tak, że wykonanie tej nadwyżki było najwyższe w gminach wiejskich i przekraczało dwukrotnie wysokość nadwyżki wypracowanej przez miasta na prawach powiatu (10 mld zł vs. 5 mld zł).

- Jako powiaty wylądowaliśmy na poziomie 3,3 mld złotych. Przy rozpatrywaniu spięcia budżetu w 2023 roku o ile gminy wiejskie zdołały wyjść na zero, o tyle miasta na prawach powiatu w zakresie swojego bilansu bieżącego musiały wygenerować deficyt operacyjny na poziomie 2 mld zł, a bezpośrednio kolejną kategorią JST, która musiała wygenerować deficyt operacyjny, są powiaty  – podał Grzegorz Kubalski.

- Oznacza to, że jeśli spojrzymy na sytuację bieżącą, nie tyle wyszliśmy na zero nawet, tylko po to, by udało się spiąć budżet, część powiatów musiała z góry założyć, że będzie miała w granicach dopuszczonych przepisami ustawy o finansach publicznych deficyt operacyjny. Jest to o tyle kłopotliwe, że w przypadku miast na prawach powiatu my możemy sobie zakładać, że jest dostatecznie duża pula środków czy źródeł finansowania, z których one sobie jakoś w kolejnych latach będą uzupełniały te wyniki, które zostały teraz wygenerowane, o tyle w przypadku powiatów nie za bardzo jest taki ruch - doprecyzował.

Po ożywionej dyskusji wokół danych dotyczących sytuacji finansowej powiatów oraz omówieniu tez do stanowisk Zgromadzenia Ogólnego ZPP w najbardziej istotnych obszarach funkcjonowania powiatów (w szczególności: edukacji, ochrony zdrowia, drogownictwa i publicznego transportu zbiorowego) mec. Bernadeta Skóbel, kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz ZPP przedstawiła szczegółową informację na temat sytuacji finansowej szpitali w oparciu o dane za rok ubiegły (dane ze 194 podmiotów).

- Na 194 szpitale 174 odnotowały stratę na sprzedaży. Zwracam na to uwagę, bo ten wskaźnik jest często pomijany, a on tak naprawdę w dużej mierze pokazuje nie tyle kondycję danego powiatu, co w przypadku szpitali pokazuje, ile i komu brakuje do sfinansowania podstawowej działalności szpitali. Łącznie ta strata ze sprzedaży wyniosła 1 mld 430 mln złotych. Natomiast gdybyśmy wzięli pod uwagę dane finansowe tylko z tych 174 szpitali, które odnotowały stratę, to ten wynik jest jeszcze gorszy - wynosi 1 mld 460 mln złotych. Średnia strata na sprzedaży wyniosła 8,4 mln zł – podała mec. Bernadeta Skóbel.

- Stratę netto odnotowały 134 szpitale. Suma straty netto z uwzględnieniem wyników szpitali, które odnotowały zysk, wyniosła 782 mln zł. Bez uwzględnienia wyników szpitali, które odnotowały zysk, suma straty netto to 895 mln złotych. Średnia strata netto wyniosła 6,7 mln zł – dodała kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz ZPP.

Na zakończenie wystąpienia poinformowała, że ZPP wspólnie z innymi podmiotami przygotowuje projekt rozwiązania legislacyjnego, które by wymuszało ustawowo na Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji zmianę wyceny świadczeń w związku z inflacją. To jest kwestia zmiany jednego przepisu w ustawie o świadczeniu opieki zdrowotnej.

W ostatnim punkcie posiedzenia Zarządu kwestię przygotowań do zaplanowanego na przełomie maja i czerwca Zgromadzenia Ogólnego ZPP oraz zmiany formuły Rankingu Powiatów i Miast na prawach powiatu omówił dyrektor Biura ZPP Rudolf Borusiewicz.

Szef Biura ZPP przedstawił również informację na temat uroczystego Zgromadzenia Okolicznościowego ZPP z okazji 25-lecia reaktywacji powiatów. Zostało ono zaplanowane na 12 września br. na Zamku Królewskim w Warszawie.