Wojewoda Śląski stwierdził, że przyznanie praw wyborczych do młodzieżowej rady miasta osobom niebędącym mieszkańcami gminy, przy jednoczesnym wykluczeniu części faktycznie uprawnionych mieszkańców jest zabiegiem niedopuszczalnym.
Rada Miasta podjęła uchwałę w sprawie powołania Młodzieżowej Rady Miasta. Organ zawęził krąg osób uprawnionych do kandydowania i dokonywania wyborów członków do Młodzieżowej Rady do uczniów szkół ponadpodstawowych mających siedzibę na terenie miasta. Pominięto uczniów, będących mieszkańcami miasta, ale uczęszczających do szkół poza nim. Jednocześnie rozszerzono krąg osób uprawnionych o uczniów, którzy uczęszczają do szkół na terenie miasta, ale nie są mieszkańcami gminy.
Wg. art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (Dz.U.2022.559 t.j.), wspólnotę samorządową tworzą mieszkańcy. Kryterium decydującym o przynależności do wspólnoty jest zamieszkanie na terenie gminy. Mieszkaniec gminy nie może z własnej woli, ani z woli jakichkolwiek innych osób, organów lub instytucji, pozostawać poza ramami wspólnoty samorządowej lub być z niej wykluczony. Działalność młodzieżowej rady gminy stanowi jeden z przejawów aktywności tej części wspólnoty gminnej, dlatego właściwa interpretacja upoważnienia ustawowego, wynikającego z art. 5b ust. 10 ustawy, musi być uwzględniana wraz z art. 1 ust. 1. Ograniczenia w czynnym i biernym prawie wyborczym do młodzieżowej rady gminy mogą być związane jedynie ze szczególnym charakterem tejże rady (np. wiek kandydata). Nie mogą to być jednak takie ograniczenia, które będą miały wpływ na ustawowe uprawnienia mieszkańców gminy.
Kontestowany akt nie przewidywał trybu głosowania dla mieszkańców miasta, którzy są uczniami szkół ponadpodstawowych, zlokalizowanych poza miastem, dopuszczając jednakże w tym zakresie działanie uczniów, którzy nie są mieszkańcami gminy. Naruszyło to art. 5b ust. 1 i 10 ustawy o samorządzie gminnym oraz zasadę równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji, wynikającą z art. 32 Konstytucji. Uchybienie, dotyczące przyznania praw wyborczych osobom niebędącym mieszkańcami, przy równoczesnym wykluczeniu gremium faktycznie uprawnionych mieszkańców, jest zabiegiem niedopuszczalnym. Uchwałę uznano więc za nieważną.
Rozstrzygnięcie Nadzorcze NR NPII.4131.1.70.2022 Wojewody Śląskiego z dnia 21 stycznia 2022r.
