W obliczu wojny w Ukrainie, wielu Polaków zdało sobie sprawę z faktu, że nie ma paszportu a zatem w razie ewentualnej napaści na Polskę, nie będzie miało też wszystkich dostępnych możliwości ucieczki z kraju. Polacy ruszyli więc masowo do urzędów wojewódzkich, aby wyrobić sobie paszporty, to z kolei spowodowało niesamowite kolejki w tychże placówkach.
Obywatele skarżą się do Rzecznika Praw Obywatelskich, że w urzędach wojewódzkich w wydziałach paszportowych nie są odbierane telefony, a kolejki przed urzędami ustawiają się na wiele godzin przed ich otwarciem. Problem znacząco komplikuje pandemia, bowiem w wielu urzędach należy uprzednio umówić się na wizytę telefonicznie, co przy braku odbierania telefonów przez urzędników, graniczy niemal z cudem.
Problem dotyczy zarówno kontaktu telefonicznego, jak i systemu rejestracji online. Obywatele nie mogą dodzwonić się do urzędów, ponieważ linia jest zajęta lub telefon nie odpowiada. Niedostępne są także telefony wyznaczone do spraw pilnych. Z kolei w systemie internetowym zdarza się, że brakuje wolnych terminów nawet do końca roku. W przypadku dużej ilości zgłoszeń strona nie działa poprawnie, a rejestracja wizyty jest niemożliwa.
7 marca 2022 r. weszły w życie przepisy zmieniające ustawę o dokumentach paszportowych. Nowelizacja zakłada uproszczenie i usprawnienie procedur administracyjnych oraz ich informatyzację. Zmiany mają też wzmocnić bezpieczeństwo wydawanych paszportów i kompleksowo regulować realizację tych spraw. Budowa nowego rejestru pozwoli na odejście od konieczności wypełnienia i złożenia papierowego wniosku o paszport. Wniosek będzie generowany w Rejestrze Dokumentów Paszportowych przez urzędnika, a następnie podpisywany przez wnioskodawcę na urządzeniu służącym do pobierania podpisu.
Uruchomione zostaną usługi elektroniczne, takie jak weryfikacja ważności paszportu, sprawdzenie, jakie dane są przetwarzane w rejestrze oraz możliwość zgłoszenia utraty paszportu, której skutkiem będzie jego automatyczne unieważnienie. Obywatel ma otrzymywać powiadomienie np. o zbliżającym się terminie utraty ważności paszportu.
Rzecznik Praw Obywatelskich prosi ministra spraw wewnętrznych i administracji o wyjaśnienie trudności w wydawaniu paszportów oraz o planowanych działaniach w celu rozwiązania problemu.
Źródło: RPO
