W Senacie z entuzjazmem przyjęto najnowsze sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2014 roku.
Zadowolenie wśród senatorów wzbudziło kilka bardzo istotnych kwestii, szczególnie jeśli porównamy dane rok do roku. Sprawozdanie można podzielić na dwa zasadnicze elementy, pierwszy dotyczący działalności izb, które w 2014 roku na brak zadań nie narzekały. Przez cały rok zbadały ponad 168 tys. uchwał i zarządzeń. Jednak jeśli chodzi o pozytywny aspekt tego badania to porównując rok do roku notujemy tendencję malejącą jeśli chodzi o uchwały i zarządzania podjęte z naruszeniem prawa. Porównując od początku badania uchwał i zarządzeń tendencja jest ciągle wzrostowa i określana jako znacząca poprawa.
Jeśli chodzi o statystykę to każdy budżet JST był zmieniany aż 33 razy, główne przyczyny zdaniem RIO nie dotyczą wcale samorządów tylko niestabilności prawa oraz zmiany kwot dotacji przyznawanej w ostatniej możliwej chwili.
Zwiększono również kwestie związane z opiniodawczą rolą izb, w ostatnim roku wydano 25 300 opinii, tu również samorządy wypadły bardzo dobrze. Wydano bowiem 84 procent opinii pozytywnych, 15 procent pozytywnych z uwagami i tylko 1 procent negatywnych. Największe problemy, które są widoczne w raporcie to nieprawidłowości z wykonania budżetu oraz błędy przy zamówieniach publicznych. Trzeba jednak powiedzieć, że tu również częste zmiany przepisów Pzp nie ułatwiają samorządom ich działań. A to właśnie samorządy są liderami w stosowaniu tego typu zamówień. Podsumowując tą cześć jest poprawa bo samorządy wypadają coraz lepiej, pomimo zwiększenia ich obowiązków sprawozdawczych.
Drugi człon sprawozdania stanowiły informacje z wykonania budżetu JST. Tutaj również widać poprawę, a zdaniem RIO można nakreślić dwie główne przyczyny wykrywanych błędów. Są nimi nowelizacja ustawy o systemie oświaty i nowelizacja ustawy o finansach publicznych, które również bezpośrednio nie były przyczyną samych JST.
W 2014 roku samorządy osiągnęły dochody na poziomie 194 mld, co stanowiło 68 procent dochodów budżetu państwa. Były one wyższe od ubiegłorocznych o 11 mld, efektem był wzrost dochodów własnych i dotacji celowych.
Wydatki również były wyższe w stosunku do ubiegłego roku o 13 mld. Struktura wydatków kształtowała się jak w zeszłym roku, interesującym jest fakt, że co 5 złotówka w samorządzie przeznaczana była na inwestycje. Nieprzemijająco w dużej mierze na inwestycje w infrastrukturę drogową, stanowiły one bowiem 49 procent wszystkich wydatków. JST planowały na 2014 rok duży deficyt, bo na poziomie 13 mld jednak faktycznie okazał się on za 2014 na poziomie tylko 2,4 mld.
Co zadowalające, aż 48 procent samorządów osiągnęło nadwyżkę. Podsumowując zdaniem twórców raportu Polskie samorządy w zdecydowanej większości mają jeszcze rezerwę zadłużenia i prowadzą zdrową politykę finansową.
