Rząd przyjął średniookresową Strategię Rozwoju Kraju 2020 r., która określa cele rozwojowe Polski na najbliższe osiem lat. Wskazuje ona najważniejsze zadania państwa (wraz z szacunkami finansowymi), które należy zrealizować, by przyspieszyć rozwój kraju i osiągnąć zakładane cele społeczne i gospodarcze.

 Czym jest SRK?

Strategia Rozwoju Kraju 2020 (SRK) jest główną strategią rozwojową Polski w średnim horyzoncie czasowym, czyli do 2020 r. Wskazuje ona najważniejsze zadania państwa (wraz z szacunkami finansowymi), które należy zrealizować w najbliższych latach, by przyspieszyć rozwój kraju i osiągnąć zakładane cele społeczne i gospodarcze.

Strategia proponuje podejście dwukierunkowe, polegające na jednoczesnym usuwaniu barier i słabości polskiej gospodarki oraz wykorzystaniu jej mocnych stron. Oparta jest na scenariuszu stabilnego rozwoju. - SRK będzie odniesieniem dla dokumentów przygotowywanych w Polsce na potrzeby przyszłej perspektywy funduszy unijnych, czyli Umowy Partnerstwa i programów operacyjnych. Środki europejskie rozdzielimy tak, by wraz ze współfinansowaniem krajowym pomagały osiągać cele strategii – powiedziała minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska.

Jaka Polska w 2020 r.?

SRK wyznacza trzy obszary strategiczne, na których powinny zostać skoncentrowane środki finansowe:

• 
  Konkurencyjna gospodarka,
• Spójność społeczna i terytorialna,
• Sprawne i efektywne państwo.

Podstawowym elementem procesu monitorowania wdrażania całej SRK będą zawarte w tym dokumencie wskaźniki kluczowe. Posłużą one przede wszystkim ocenie w jakim stopniu udało się osiągnąć zamierzone cele poprawy poziomu życia obywateli.

Spójność społeczna i terytorialna

Kluczowe działania w tym obszarze to m.in. zwiększenie aktywności i zmniejszenie ubóstwa grup wykluczonych oraz zagrożonych wykluczeniem (np. poprzez zapewnienie dostępu do bardziej elastycznych form opieki nad dziećmi, promocję aktywności zawodowej seniorów) oraz podnoszenie efektywności i jakości usług publicznych.

Samorządy będą realnie odpowiadać za rozwój danego terytorium, a jednym z instrumentów uzgadniania przez rząd i samorząd wojewódzki wspólnych celów i przedsięwzięć priorytetowych stanie się kontrakt terytorialny, gwarantujący podjęcie i finansowanie wynegocjowanych projektów inwestycyjnych.

Ważne będzie również przygotowanie i realizacja polityki miejskiej oraz takie ukierunkowanie wsparcia by żaden z obszarów Polski nie był zagrożony marginalizacją. Założono, że podejmowane będą takie działania, które pozwolą na wykorzystanie mocnych stron i rozwiązywanie problemów poszczególnych typów ośrodków (wojewódzkich, regionalnych, subregionalnych, lokalnych i obszarów wiejskich). Przykładem takich działań mogą być: integracja transportu publicznego na obszarach metropolitalnych, rozbudowa infrastruktury związanej ze specjalizacją danego regionu i uzbrajanie terenów inwestycyjnych w ośrodkach regionalnych i subregionalnych, wspieranie rewitalizacji w ośrodkach o znaczeniu lokalnym czy promowanie mobilności zawodowej na obszarach wiejskich.

Sprawne i efektywne państwo

W SRK przyjęto założenie, że sprawne państwo jest: przejrzyste, przyjazne, pomocnicze i partycypacyjne (w większym stopniu umożliwia udział obywateli w dyskursie publicznym, stanowieniu prawa etc.).

Podstawowe cele w tym obszarze to: 1) stworzenie efektywnego systemu zarządzania rozwojem, (np. lepsza jakość prawa, większa efektywność instytucji, uporządkowanie i uaktualnienie dokumentów strategicznych oraz dopasowanie do nich odpowiednich programów rozwoju) 2) zapewnienie bezpieczeństwa obywateli oraz 3) środków na działania rozwojowe.

Przedsięwzięcia, poprzez które będą realizowane te cele, to m.in. rozwój e-administracji, obowiązek sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego obszarów funkcjonalnych (np. obszary metropolitalne, obszary, na których konieczna jest ochrona przyrody, obszary górskie). Konieczne jest również zbudowanie zintegrowanego systemu bezpieczeństwa państwa, zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, skoncentrowanie dostępnych środków budżetowych na wybranych obszarach, które w największym stopniu przyczyniają się do zwiększania konkurencyjności gospodarki.

Konkurencyjna gospodarka

Główne zadania w tym obszarze to polepszenie sytuacji finansów publicznych oraz wypracowanie nowych przewag konkurencyjnych polskiej gospodarki, opartych na wiedzy, kapitale intelektualnym, kapitale społecznym i rezultatach cyfryzacji. Działania, które należy podjąć to m.in. dalszy rozwój systemu transportowego (poprawa dostępności komunikacyjnej), modernizacja systemu kształcenia w kierunku najbardziej aktualnej wiedzy i rozwoju kreatywności oraz umiejętności współpracy, upowszechnienie modelu uniwersytetu trzeciej generacji, czyli łączącego edukację i badania z wdrażaniem innowacji i biznesem, ułatwienie finansowania działalności przedsiębiorstw czy wsparcie dla cyfryzacji i nowoczesnych technologii. Wspierana będzie także specjalizacja regionów oparta na ich zasobach i możliwościach rozwojowych. Powyższe działania powinny być prowadzone z poszanowaniem środowiska naturalnego.

Ile musimy zainwestować?

Podstawowym założeniem dla określenia skali środków potrzebnych na realizację SRK jest skoncentrowanie wydatków na działaniach rozwojowych, tj. na edukacji, zdrowiu, kulturze, transporcie, infrastrukturze telekomunikacyjnej, środowiskowej, badaniach i rozwoju, w tym także w zakresie modernizacji rolnictwa, co możliwe będzie nie poprzez wzrost deficytu, ale przede wszystkim przez ograniczenie wydatków nieefektywnych, przynoszących najmniejsze korzyści dla rozwoju. 

Sfinansowanie działań wskazanych w SRK będzie wymagało zaangażowania znacznych środków publicznych (krajowych i unijnych). Szacuje się, że aby możliwa była realizacja przedsięwzięć rozwojowych przy zachowaniu stabilności makroekonomicznej kraju, publiczne nakłady na tego typu działania powinny w 2020 r. sięgnąć 17,6% PKB.

Zakłada się, że w analizowanym okresie 23-25% wydatków rozwojowych będzie finansowanych środkami UE. Uzupełniającym źródłem finansowania działań rozwojowych będą środki prywatne, szczególnie w obszarze B+R, transportu, czy też jako główne źródło inwestycji w obszarze energetyki, infrastruktury portowej, lotniskowej i telekomunikacyjnej (uzupełniane środkami UE i towarzyszącymi im krajowymi środkami publicznymi przeznaczonymi na współfinansowanie).

Zamierzenia inwestycyjne wynikające ze Strategii Rozwoju Kraju 2020 mają charakter ramowy – określają pożądane inwestycje i skalę niezbędnych środków finansowych, niemniej jednak pozostawiają ich realizację odpowiednim instytucjom i są uwarunkowane zmieniającymi się w czasie możliwościami finansowymi i administracyjnymi.

Nowy system zarządzania rozwojem

Porządkowanie strategii rozwoju państwa rozpoczęło się w 2009 roku. Nowy system zarządzania rozwojem kraju zakłada, że zamiast kilkudziesięciu dokumentów o charakterze strategicznym, funkcjonować będą długo- i średniookresowa strategia rozwoju kraju oraz realizujące je 9 strategii zintegrowanych, za których przygotowanie odpowiadają poszczególne resorty.

MRR, oprócz SRK przygotowało Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego. Rząd przyjął ją 13 lipca 2010 r. Drugim, obok Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju, filarem nowego systemu zarządzania rozwojem jest przygotowana przez MRR Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, która określa zasady ładu przestrzennego w Polsce. Rząd przyjął ją 13 grudnia 2011 r. Kolejnym etapem prac związanym z porządkowaniem dokumentów strategicznych jest przegląd programów rozwoju, w tym programów wieloletnich.

Więcej nt. Strategii Rozwoju Kraju 2020 można przeczytać tutaj.

Źródło: MRR