Upowszechnianie zasad etycznych w urzędzie może przybrać charakter zarówno szkoleń organizowanych dla większej grupy pracowników jak i indywidualnych spotkań z pracownikami.
Jeżeli chodzi o szkolenia etyczne to konieczność ich przeprowadzania opierana jest na przekonaniu, iż zdecydowana większość nieetycznych zachowań pracownika wynika raczej z jego niewiedzy lub ze złożoności problemów i zadań, przed którymi jest stawiany, a nie z przyrodzonej człowiekowi nieetyczności. Stąd zadaniem szkoleń, najogólniej mówiąc, jest wyeliminowanie przyczyny, jaką może być brak wiedzy pracownika. Zatem szkolenia mają nie tylko uwrażliwić pracownika na wybrane kwestie natury etycznej, ale także nauczyć go rozwiązywania najtrudniejszych dylematów, przed którymi nierzadko przychodzi mu stawać.
W praktyce stosowane są trzy rodzaje szkoleń:
- Programy podstawowe – mające za zadanie uwrażliwienie pracownika na niektóre kwestie o charakterze etycznym,
- Programy specjalistyczne – mające na celu wyrobienie u pracowników kadry kierowniczej umiejętności rozpoznawania problemów etycznych oraz pokazanie im zestawu odpowiednich technik, pozwalających je rozwiązywać,
- Programy zorientowane na rozwój etycznej osobowości, np. postawy otwartości i tolerancji wobec innych ludzi, przydatne szczególnie w kontaktach z dużą ilością petentów.
Rodzaj szkolenia oraz techniki stosowane w czasie szkolenia zależne są od charakteru działalności instytucji, jej potrzeb oraz liczby zatrudnionych pracowników. Jedną z ciekawych i przydatnych technik stosowanych w czasie szkolenia jest analiza konkretnego przypadku, czasami nawet tego, który stanowi jakiś poważny problem w urzędzie.
Szkolenia może przeprowadzać osoba która zajmuje się w Urzędzie kwestiami etycznymi, gdyż jest ona szczegółowo zaznajomiony z sytuacją etyczną urzędu i informowana o wszelkich zachowaniach nieetycznych więc ma pełny obraz zagrożeń jakie w urzędzie mają największy wpływ na pracę urzędników. Jednakże w przypadku szkoleń specjalistycznych i bardziej ogólnych nastawionych na problem etycznego postępowania w ogólności, urząd może skorzystać z pomocy profesjonalnych trenerów, którzy w sposób szczegółowy nakreślą problematykę etyki w urzędzie.
Podsumowując, należy stwierdzić, że szkolenia z zakresu etyki to jeden z ważniejszych elementów zwalczania korupcji. Skuteczne zapobieganie temu zjawisku nie jest możliwe bez solidnego przygotowania pracowników zarówno szczebla kierowniczego, jak i szeregowych. Celem takiego szkolenia jest dostarczenie podstawowej wiedzy o zwalczaniu korupcji i zachowaniach ryzykownych, zapoznanie z prawnymi podstawami i zasadami etyki mającymi zastosowanie w krytycznych sytuacjach a także wzmacnianie zasad przejrzystości i odpowiedzialności administracji publicznej.
Szkolenia etyczne powinny być podstawowym elementem towarzyszącym zatrudnianiu w samorządzie lokalnym. Są one konieczne zarówno przy tworzeniu procedur i rozwiązań administracyjnych wspierających przejrzystość, jak również dają możliwość prowadzenia dialogu. Tylko poprzez dialog możliwe jest praktyczne zastosowanie praw etycznych – można zająć się potencjalnymi lukami prawnymi czy przeszkodami stojącymi na drodze do etycznego urzędu. Co więcej, poprzez zapewnienie wszechstronnej edukacji na temat zasad etycznych, praw i przepisów łatwiej można zwalczać przeszkody stojące na drodze do przejrzystości.
Szkolenia etyczne powinny być również łatwo dostępne. Informacja na tematy związane z etyką musi być możliwa do zastosowania w zmieniających się kontekstach i okolicznościach.
Z praktycznego punktu widzenia szkolenie wzmacnia zdolność pracownika do oceny praw etycznych oraz do udziału w ich tworzeniu i formułowaniu.
Szkolenia etyczne powinny być także rzeczowe, zachęcające i regularne. Inwestowanie w szkolenia etyczne pokazuje zaangażowanie samorządów we wprowadzanie dobrego zarządzania. Takie szkolenia zapewniają także możliwość prowadzenia dyskusji, dzięki czemu prawa wspierające etykę są regularnie oceniane pod względem efektywności. Szkolenia etyczne zachęcają do otwartej i krytycznej dyskusji na temat administracji publicznej, jej etycznych zasad i obowiązków. Przejrzystości nie zapewniają wyłącznie prawa nakazujące ujawnianie informacji czy wprowadzające otwarte procesy podejmowania decyzji. Szkolenia etyczne przede wszystkim maja na celu ukazanie związku pomiędzy zasadami etycznymi a przejrzystym zarządzaniem. Tym samym zwiększają szansę na przejrzystość administracji publicznej.
Zakrojone na szeroką skalę szkolenia etyczne są więc ważnym narzędziem umacniającym znaczenie przejrzystości i odpowiedzialności w urzędzie. Pokazują one społeczeństwu, że na samorządzie spoczywa ogromna odpowiedzialność promowania kultury etyki i przejrzystości. W ten sposób zwiększa się wiarygodność samorządu. Równie ważne jest to, że zarówno pracownicy sektora publicznego, jak i społeczeństwo zaczynają widzieć własny interes w utrzymaniu tych zasad.