„Art. 16. 1. Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do:
1) wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną, w tym:
a) imię i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) obywatelstwo,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) stan cywilny,
f) wykształcenie,
g) zawód,
h) miejsce pracy,
i) źródła dochodu,
j) dane dotyczące warunków mieszkaniowych,
k) dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka,
l) dane o rozwoju psychofizycznym dziecka;
2) występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie;
3) przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin.
2. Asystent rodziny ma prawo do korzystania z poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego.
3. Asystent rodziny, wykonując czynności w ramach swoich obowiązków, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.”
Artykuł 16 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w ust. 1 pkt 1 reguluje zakres przetwarzania danych osobowych członków rodziny przez asystenta rodziny. Powiązanym przepisem jest art. 7 ustawy, zgodnie z którym podmioty realizujące zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej mogą przetwarzać, w zakresie określonym w ustawie, dane osobowe osób oraz członków ich rodzin, korzystających ze świadczeń określonych w ustawie. Ustawa o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zawiera jednak lukę prawną. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych zabrania się m.in. przetwarzania danych o stanie zdrowia, nałogach, danych dotyczących skazań, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym (są to tzw. dane osobowe wrażliwe). Zgodnie z ust. 2 art. 27 cytowanej ustawy przetwarzanie danych wrażliwych przez podmioty wykonujące zadania publiczne bez zgody jednak dopuszczalne, jeżeli przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dane dotyczą, i stwarza pełne gwarancje ich ochrony (ustawa o ochronie danych osobowych przewiduje jeszcze inne podstawy do przetwarzania danych osobowych wrażliwych, nie dotyczą one jednak podmiotów realizujących zadania z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). W niektórych przypadkach niezbędne będzie przetwarzanie danych osobowych członów rodziny np. dotyczących nałogów (np. nałogu alkoholowego) czy skazań (np. w przypadku odbywania przez jednego z członków rodziny kary pozbawienia wolności). Co prawda katalog danych osobowych zawarty w art. 16 ustawy o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ma charakter otwarty, to niemniej jednak nie może być on poszerzany właśnie o dane osobowe wrażliwe, do przetwarzania których musi istnieć wyraźna podstawa prawna.
W przypadku danych osobowych, do przetwarzania których asystent jst uprawniony, może on występować do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie. Organy te są obowiązane do przekazania tych informacji.
Zgodnie z ust. 2 asystent rodziny ma prawo do korzystania z poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego. Poradnictwo dla asystenta powinien organizować podmiot zatrudniający lub zlecający pracę asystentowi.
Asystent korzystać z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznej. Katalog przestępstw przeciwko funkcjonariuszom publicznym zawiera rozdział XXIX Kodeksu karnego „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego”, gdzie zdefiniowano takie czyni zabronione jak: naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych (art. 222), czynna napaść na funkcjonariusza publicznego (art. 223), zmuszania do powzięcia lub zaniechania czynności urzędowej (art. 224), zniewagi (art. 226).
Z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych asystent korzysta również wtedy, jeżeli bezprawny zamach na jego osobę został podjęty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego stanowiska (art. 231a).