Wojewoda Świętokrzyski: warunki umożliwiające otrzymanie pomocy w formie usług wsparcia krótkoterminowego, nie oznaczają okoliczności, które mogłyby być uwzględnione przy ustalaniu szczegółów tej formy pomocy.

Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody dotyczyło uchwały rady gminy, w której to określono, na jakich zasadach i w oparciu o jakie kryteria ma nastąpić ustalenie przyznania wsparcia, odpłatności za nie, a także trybu ich pobierania. Podstawą prawną uchwały był art. 97a ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w którym to ustawodawca upoważnił właściwą radę gminy m.in. do określenia szczegółowych warunków związanych z analizowanymi zagadnieniami. W treści podjętej uchwały, organ gminy postanowił, że dokładny wymiar i zakres udzielanej w tej formie pomocy będzie podlegał ustaleniu w oparciu o oświadczenie wnioskodawcy oraz indywidualną ocenę jego osobistej sytuacji. W ramach tych analiz przewidziano ocenę sytuacji bytowej, finansowej, zdrowotnej, a także potrzeb i możliwości ich zaspokojenia przez osoby bliskie.

Problem wywołał jednak z pozoru drobny i niewinny zabieg podjęty przez organ. W części uchwały, w której określono powyższe kryteria udzielania pomocy, posłużono się sformułowaniem "w szczególności". Miało to oznaczać, że rada zastrzegała sobie prawo do dokonywania ustaleń w szerszym zakresie niż wynikało z wyliczenia wprowadzonego do treści uchwały na podstawie art. 55a i 55b ustawy o pomocy społecznej. Tym samym, swoim zabiegiem rada gminy wykroczyła poza zakres ustawowego upoważnienia.

Wojewoda zauważył ponadto, że organ gminy mylnie zinterpretował pojęcie "warunków". W tym celu, w treści uzasadnienia posłużył się definicją słownikową, wg. której przez "warunki" rozumie się "czynniki, od których uzależnione jest istnienie lub zajście czegoś", a także "stan rzeczy, który musi zajść, aby mógł zaistnieć inny stan rzeczy. Szczegóły okoliczności, jakie miałyby być przy tym uwzględnianie, nie spełniają tych pojęć, gdyż regulowanie dość skomplikowanych mechanizmów ustalania stanu faktycznego w połączeniu ze wskazanymi powyżej "wyjściami" poza zakres upoważnienia tworzą obraz sytuacji, w której to organ samodzielnie przygotowuje strategię działania i podejmuje decyzję w sporej mierze według swojego uznania.

Rozstrzygnięcie wyraźnie pokazuje, jak istotną rolę w tworzeniu aktów prawa miejscowego odgrywa wykładnia językowa prowadząca do pełnego zrozumienia treści przepisów określających prawa i obowiązki. Ponadto zwraca ono uwagę na ryzyko związane z posługiwaniem się sformułowaniami (jak np. "zwłaszcza", "w szczególności") stwarzającymi podstawę do samodzielnego, arbitralnego decydowania o sprawach niewynikających bezpośrednio z treści ustawy.

Mając na uwadze powyższe, organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały.