NSA: w przypadku osoby bezdomnej niebędącej obywatelem polskim, właściwym organem w sprawie przyznania zasiłku celowego jest organ właściwy dla miejsca, w którym miało miejsce zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny wydał postanowienie w przedmiocie problemu prawnego, jaki wywiązał się z kwestii ustalenia właściwości organu mającego udzielić pomocy osobie bezdomnej. W opisywanym przypadku sytuacja należała do szczególnie trudnych, ponieważ zainteresowany był obywatelem Ukrainy, który przez cały czas swojego pobytu na terytorium RP nie posiadał miejsca zameldowania na pobyt stały. Jedynymi świadectwami jego pobytu w danym miejscu były hospitalizacje w dwóch polskich szpitalach położonych na obszarze dwóch miast.
Jak zauważył Sąd, w przypadku osoby bezdomnej, zastosowania nie znajduje żaden z przepisów ustawy o pomocy społecznej w części regulującej zasady ustalania właściwości miejscowej. Mając to na uwadze, na podstawie art. 14 ustawy, właściwość tę - jako nieuregulowaną - ustala się na podstawie przepisów k.p.a. W ten sposób osiągnięcie celu, jakim jest stwierdzenie, który organ jest w danej sprawie miejscowo właściwy, następuje w drodze eliminowania kolejnych kryteriów. W tym przypadku zastosowania nie ma kryterium miejsca zamieszkania w kraju - zarówno aktualnie, jak i w przeszłości. Niemożliwym jest także posłużenie się kryterium miejsca pobytu wnioskodawcy, ponieważ od czasu gdy opuścił szpital, ponownie wiedzie życie osoby bezdomnej.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd postanowił, że kluczowe znaczenie w tej sprawie ma kryterium właściwości miejscowej przewidziane na mocy art. 21 § 2 k.p.a, tj. miejsce zdarzenia, które spowodowało wszczęcie postępowania. Tym samym, wobec braku innych możliwości, do przyporządkowania doszło w oparciu o miejsce, w którym zainteresowany złożył wniosek o przyznanie mu zasiłku. Był on wówczas hospitalizowany, więc choć miejsce leczenia nie stanowiło miejsca zamieszkania ani pobytu stałego, to samo wystąpienie z wnioskiem właśnie w tym miejscu przesądziło o tym, w jaki sposób Sąd mógł ustalić właściwy do pomocy organ.
Postanowienie NSA z dnia 11 września 2024 r. - sygn. I OW 99/24
Źródło: CBOSA
