W jednej z gmin utworzono jednostkę budżetową mającą funkcjonować jako ośrodek wsparcia w rozumieniu art. 5a ust. 1 -4 ustawy o pomocy społecznej, będący jednostką organizacyjną pomocy społecznej. W ramach tej jednostki miały funkcjonować dwie formy pomocy, tj. Warsztaty Terapii Zajęciowej przeznaczone dla osób niepełnosprawnych, które ukończyły 18 lat, mają orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności i posiadają wskazanie do uczestnictwa w terapii zajęciowej, a także Dom Senior-Wigor przeznaczony dla seniorów - osób nieaktywnych zawodowo w wieku 60+.
W niniejszej sprawie formalnie w uchwale gminy nie doszło do połączenia dwóch jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 ustawy to jednak de facto połączono formy działalności o odmiennym charakterze i funkcji, skierowane do różnych grup osób, które to formy mogłyby funkcjonować w ramach odrębnych jednostek.
Kluczowe znaczenie dla oceny możliwości takiego połączenia miała w ocenie Sądu regulacja dotycząca warsztatów terapii zajęciowej. Zgodnie z art. 10a ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.
Szczególną uwagę zwrócono przy tym na stwierdzenie, że warsztaty mają być placówką "wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo". Dodatkowo, rozporządzenie określa szczegółowo m.in. co powinien określać regulamin organizacyjny warsztatu, jakie osoby są (lub mogą) być zatrudnione w warsztacie, jak również wskazuje, że umowa określająca warunki i wysokość kosztów utworzenia i działalności warsztatu powinna zawierać m.in. zobowiązanie jednostki do wyodrębnienia w księgach rachunkowych jednostki działalności warsztatu.
Dodatkowo, rozporządzenie określa szczegółowo m.in. co powinien określać regulamin organizacyjny warsztatu, jakie osoby są (lub mogą) być zatrudnione w warsztacie, jak również wskazuje, że umowa określająca warunki i wysokość kosztów utworzenia i działalności warsztatu powinna zawierać m.in. zobowiązanie jednostki do wyodrębnienia w księgach rachunkowych jednostki działalności warsztatu.
W ocenie Sądu orzekającego treść zaskarżonej w tej sprawie uchwały nie pozwala na przyjęcie, że taka odrębność została zapewniona. Obie formy wsparcia jakie przewidziano dla utworzonej jednostki mają bowiem mieścić się w tej samej lokalizacji, w statucie łącznie określono cele i sposoby ich realizacji, Domem (jako całością) ma zarządzać ten sam kierownik, wspólnie (dla Domu jako całości) określono gospodarkę finansową.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 5 czerwca 2024 r. sygn. II SA/Ke 679/20
