Wojewoda lubuski stwierdził nieważność przepisu uchwały rady gminy, która nakazywała złożyć określonym osobom wniosek o zwolnienie z opłat za usługi opiekuńcze.

Wprowadzony uchwałą rady gminy przepis brzmiał: „W przypadkach szczególnie uzasadnionych, jeżeli obciążenie opłatą za usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, organ na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej, może zwolnić w całości albo w części z opłat za usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze”.

Według wojewody jest to jednak przekroczenie zakresu delegacji ustawowej.

Art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, na podstawie którego wydano uchwałę głosi, że rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania. Jednakże według organu nadzoru w szczegółowych warunkach nie mieści się prawo do określania na czyj wniosek można zwalniać z opłaty.

Według wojewody, należy mieć tu bowiem na uwadze art. 102 ustawy. Zgodnie z nim świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Choć dotyczy to przyznawania świadczeń, to według badających uchwałę urzędników, należy to odnosić również do odpłatności, bądź zwolnienia z odpłatności za usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze.

„Określenie (…) na czyj wniosek może nastąpić zwolnienie z opłat za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, a tym bardziej ograniczenie kręgu tych osób w stosunku do kręgu określonego przez ustawodawcę jest niedopuszczalną modyfikacją przepisów ustawy i uregulowaniem wychodzącym poza zakres upoważnienia ustawowego przez co stanowi istotne naruszenie prawa.” – skonstatował organ nadzoru i stwierdził nieważność uchwały w tej części.

Opracowano na podstawie: rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubuskiego z dnia 27 października 2023 r., znak NK-I.4131.118.2023.DDud