Czy należy zmienić przepisy dotyczące łączenia rodzin migrantów? Komisja Europejska właśnie rozpoczęła otwartą debatę na ten temat. W zależności od wyniku konsultacji KE zadecyduje, czy potrzebne są dalsze działania np. stworzenie jasnych wytycznych albo zmodyfikowanie obecnie obowiązujących przepisów.

Zainteresowane strony i ogół społeczeństwa mogą wyrazić swoją opinię na stronie internetowej ec.europa.eu/yourvoice. Natomiast dodatkowe informacje oraz dane kontaktowe można znaleźć tutaj.

Od 2003 r. we wspólnych przepisach UE określone są warunki, po spełnieniu których członkowie rodziny obywatela kraju nienależącego do UE, przebywającego legalnie w dowolnym państwie członkowskim, mogą wjechać do UE i zamieszkać na jej terenie.

- Łączenie rodzin umożliwia imigrantom prowadzenie życia rodzinnego oraz przyczynia się do ich integracji społecznej – podkreśliła Cecilia Malmström, komisarz ds. wewnętrznych. - Mam nadzieję, że wszystkie zainteresowane strony wezmą udział w konsultacjach i podzielą się swoimi doświadczeniami i opinią na temat tego, jak można zwiększyć skuteczność przepisów dotyczących łączenia rodzin. W szczególności wzywamy państwa członkowskie do określenia problemów, których, jak twierdzą, doświadczają w związku z nieprawidłowym stosowaniem obecnie obowiązujących przepisów, oraz przedstawienia stosownych danych liczbowych – dodała.

W zielonej księdze skupiono się na szeregu kwestii związanych ze stosowaniem dyrektywy 2003/86/WE. Wszystkie zainteresowane strony są proszone o udzielenie odpowiedzi – przed 1 marca 2012 r. – na następujące pytania:

• wobec kogo powinna mieć zastosowanie dyrektywa: jak najlepiej zidentyfikować migrantów, którzy są objęci przepisami UE; czy prawo do łączenia rodzin powinno zostać rozszerzone na inne osoby, nienależące do najbliższej rodziny; problemy wynikające z zawierania wymuszonych małżeństw;
• warunki łączenia rodzin: czy należy bardziej szczegółowo określić środki związane z integracją imigrantów, które mogą wprowadzać państwa członkowskie; czy należy przewidzieć zabezpieczenia gwarantujące, że takie środki rzeczywiście przyczynią się do integracji, a nie będą stosowane jako przeszkody w łączeniu rodzin;
• sposoby przeciwdziałania ewentualnym nadużyciom finansowym oraz fikcyjnym małżeństwom;
• wypełnianie pewnych zobowiązań przez państwa członkowskie, takich jak np. uwzględnienie najlepszego interesu dziecka podczas rozpatrywania wniosku.

Po otrzymaniu pisemnych odpowiedzi Komisja zamierza zorganizować otwarte posiedzenie.

Dodatkowe informacje

W dyrektywie (2003/86/WE ) określono wspólne warunki przyznawania obywatelom państw trzecich legalnie przebywającym na terenie UE prawa do połączenia z członkami rodziny niebędącymi obywatelami UE. Dyrektywa nie dotyczy obywateli państw trzecich będących członkami rodziny obywatela UE, których sytuacja jest regulowana w ramach swobodnego przemieszczania się obywateli UE (zob. dyrektywa 2004/38/WE ).

Według dostępnych danych na samym początku XXI w. migracja wynikająca z łączenia rodzin wydawała się stanowić ponad połowę całkowitej legalnej migracji. Obecnie udział ten zmniejszył się do około jednej trzeciej osób migrujących do UE. Jeżeli z tej liczby wydzielimy migrantów objętych dyrektywą dotyczącą łączenia rodzin (tj. tylko obywateli państw trzecich, którzy dołączają do obywateli państw nienależących do UE), udział ten jest nawet jeszcze mniejszy: jest to 21 proc. ogólnej liczby pozwoleń wydawanych dla tej kategorii migrantów, obejmujących około 500 tysięcy osób w 2010 r. W roku tym państwem, w którym wydano najwięcej zezwoleń na pobyt ze względów rodzinnych dla obywateli państw trzecich dołączających do obywateli państw nienależących do UE, były Włochy (160 200), a za nimi uplasowały się kolejno Zjednoczone Królestwo (103 187) i Hiszpania (89 905).

Obywatele spoza UE, którzy są członkami rodziny obywateli państw trzecich legalnie przebywających na terenie Unii, mają prawo wjazdu i pobytu w UE, jeżeli członek rodziny rozdzielonej przebywał w Unii „przynajmniej jeden rok i istnieją uzasadnione przypuszczenia, że uzyska prawo stałego pobytu". Państwa członkowskie mogą zażądać spełnienia innych warunków takich jak zapewnienie wystarczających środków, stosownego zakwaterowania oraz ubezpieczenia zdrowotnego, jak również podjęcia działań na rzecz integracji.

W dniu 8 października 2008 r. Komisja opublikowała sprawozdanie z wykonania dyrektywy, w którym określiła możliwe problemy oraz przedstawiła zalecenia dotyczące bardziej skutecznego jej wykonania. W sprawozdaniu wykazano przede wszystkim, że dyrektywa pozostawia państwom członkowskim za dużą swobodę działania, jeżeli chodzi o stosowanie niektórych przepisów fakultatywnych określonych w dyrektywie, w szczególności w odniesieniu do długości okresu, który musi upłynąć, zanim członkowie rodzin obywateli państw trzecich nabędą prawo do dołączenia do nich, oraz umożliwienia państwom członkowskim nałożenia na obywateli państw trzecich obowiązku uczestniczenia w działaniach na rzecz integracji.

W świetle powyższego Komisja rozpoczyna obecnie jawną debatę na temat łączenia rodzin, aby stwierdzić, czy konieczne są konkretne działania następcze, a jeżeli tak, to jakie. Celem przyjętej dziś zielonej księgi jest zebranie informacji zwrotnych od zainteresowanych stron i państw członkowskich na temat szeregu kwestii, które pojawiły się w związku z tym tematem, aby zapewnić stworzenie skutecznego systemu łączenia rodzin na poziomie UE.

Ewentualne działania następcze zostaną poddane dogłębnej ocenie skutków, jakie wywarłyby na przestrzeganie praw podstawowych, w szczególności na poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego, przestrzeganie prawa do zawarcia małżeństwa, praw dziecka oraz zasady niedyskryminacji.

Źródło: ec.europe.eu