Naruszenie nietykalności cielesnej pracownika socjalnego uzasadnia odstąpienie od kontynuowania czynności przeprowadzenia wywiadu środowiskowego oraz przyjęcia braku współdziałania ze strony osoby starającej się o świadczenie z pomocy społecznej, a w konsekwencji wydanie decyzji o odmowie przyznania świadczenia. Tak wynika z wyroku WSA w Lublinie z dnia 22 grudnia 2011 r. sygn. II SA/Lu 663/11.
Fragment uzasadnienia:
Z przepisów ustawy o pomocy spoecznej jednoznacznie wynika, iż celem pomocy społecznej nie jest utrzymywanie na koszt podatnika osób i ich rodzin, które nie chcą podjąć trudu wyjścia z ciężkiej sytuacji materialnej, ale jedynie pomoc. Dlatego osoby, które wnoszą o przyznanie im pieniędzy publicznych w postaci świadczeń z pomocy społecznej na zaspokojenie własnych potrzeb mają obowiązek współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji rodziny (art. 4 ustawy) pod rygorem odmowy przyznania świadczenia (art. 11 ust. 2) Współdziałanie to powinno polegać w szczególności na umożliwieniu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego i złożenie w nim stosownych wyjaśnień. Wywiad (lub jego aktualizacja) jest bowiem szczególnym rodzajem dowodu w postępowaniu administracyjnym, którego przeprowadzenie jest wymagane przed wydaniem decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania świadczenia z pomocy społecznej (art. 106 ust. 4).
Z akt sprawy wynika, że skarżąca uniemożliwiła przeprowadzenie tego wywiadu. Nie wyjaśniła na czym polega odrębność gospodarstwa domowego między nią a jej matką, nie dopuściła do głosu pracowników socjalnych, zachowywała się agresywnie, naruszyła nietykalność cielesną pracownika socjalnego. W związku z takim zachowaniem opiekuna prawnego skarżącej oraz opiekuna jej matki pracownicy socjalni zmuszeni byli do przerwania czynności i opuszczenia mieszkania skarżącej. W tej sytuacji organ pomocy społecznej miał usprawiedliwioną podstawę do przyjęcia braku współdziałania skarżącej i do odmowy przyznania świadczenia na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy. Jednocześnie organowi nie można zarzucić naruszenia przepisów postępowania dowodowego (art. 7, 77, 80 kpa), bowiem organ podejmował czynności zmierzające do ustalenia aktualnej sytuacji majątkowej i rodzinnej H. K., a jej opiekunowi prawnemu zapewnił udział w postępowaniu. Podkreślenia wymaga fakt, że organ pomocy społecznej zobowiązany jest do ustalenia czy H. K. prowadzi odrębne gospodarstwo domowe, czy też wspólnie ze swoją córką, bowiem od wyniku tego ustalenia zależy kwestia ewentualnej odpłatności za świadczone usługi albo też uznanie przez organ, że usługi przysługują bezpłatnie.
Źródło: Orzecznictwo NSA
