Do sejmu trafił poselski projekt ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program Ograniczenia Niskiej Emisji”.
Celem Programu jest zachęcenie gmin i obywateli do przejścia na niskoemisyjne źródła ogrzewania i tym samym zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza.
W ramach Programu są realizowane działania dotyczące w szczególności wsparcia gminnych Programów Ograniczenia Niskiej Emisji przez dofinansowanie wymiany instalacji, w których następuje spalanie paliw w rozumieniu art. 3 pkt. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm.), w szczególności kotłów, kominków i pieców, na:
a) podłączenie do sieci ciepłowniczej,
b) ogrzewanie gazowym lub elektryczne,
c) pompę ciepła,
d) indywidualną instalację odnawialnego źródła ciepła,
e) kocioł na paliwo stałe, spełniający wymogi efektywności energetycznej i emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń, określonych w przepisach rozporządzenia Komisji (UE) z dnia 28 kwietnia 2015 roku w sprawie wykonania dyrektywy PE i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących eko-projektu dla kotłów na paliwa stałe. Obsługę Programu, w tym ogłoszenie, nabór i rozstrzygnięcie konkursów na dotacje dla realizacji gminnych Programów Ograniczenia Niskiej Emisji oraz ich rozliczenie, zapewni Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jak uzasadniają projektodawcy projekt niesie obciążenie dla budżetu państwa, wyniesie ono za cały okres funkcjonowania Programu kwotę 12 mld zł, zaś w poszczególnych latach od 1 do 3 mld zł. Identyfikujemy dwa główne źródła finansowania programu. Po pierwsze, 85% środków z tytuły nowowprowadzonej opłaty emisyjnej, o której mowa w art. 321a nowelizowanej ustawy - prawo ochrony środowiska, będących w całości w dyspozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, w latach 2019-2023 zostanie przeznaczonych na realizację Programu (kwota szacunkowa - ok. 6,4 mld złotych). Pozostałe ok. 5,6 mld złotych powinno zostać zarezerwowane na ten cel budżecie państwa.
Wdrożenie projektu ustawy da pozytywne skutki społeczne, finansowe i prawne. Przede wszystkim projekt stworzy podstawę prawną do prowadzenia przez organy władzy publicznej skutecznej walki ze smogiem. Skuteczność ta winna być wysoka, gdyż obywatele będą zachęcani do przejścia na proekologiczny system ogrzewania mieszkań poprzez dofinansowanie wymiany kotłów posiadających pożądany system grzewczy. Efektem wymiany kotłów winien być niższy poziom smogu w danej gminie. Niższy poziom smogu to lepsze zdrowie obywateli, czyli mniejsze koszty służby zdrowia. Jeśli wg specjalistów straty z powodu smogu kosztują Polskę około 100 mld zł rocznie (vide: pkt 1) , zaś wdrożenie Programu w poszczególnych latach ma kosztować do 3 mld zł (łącznie – 12 mld zł), to opłacalność przedsięwzięcia jest oczywista.
