Dokument określający politykę migracyjną kraju, kandydaci na członków Europejskiego Komitetu Regionów, zmiany w systemie gospodarowania odpadami oraz kwestie finansowe to główne tematy posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, które odbyło się 23 października br. w siedzibie MSWiA w Warszawie.

Obradom komisji współprzewodniczyli wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański oraz Prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński, który zastąpił na stanowisku współprzewodniczącego prezydenta Lublina Krzysztofa Żuka.

Z ramienia Związku Powiatów Polskich w Komisji udział wzięli Wiceprezes Zarządu ZPP, Starosta Poznański Jan Grabkowski, Dyrektor Biura ZPP Rudolf Borusiewicz oraz Zastępca Dyrektora Biura ZPP Grzegorz Kubalski.

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej wręczone zostały nagrody w XXI edycji Konkursu „Samorządu Terytorialnego” im. prof. Michała Kuleszy. Uhonorowane zostały najlepsze książki podejmujące tematykę samorządu terytorialnego. Nagrodę otrzymały: dr. Hab. Justyna Wasil za książkę „Przywództwo lokalne kobiet w Polsce. Studium gmin wiejskich” oraz pof. Irena Lipowicz – wyróżnienie specjalne za fundamentalne dzieło z zakresu samorządu terytorialnego – za trzytomowy „System prawa samorządu terytorialnego”.

Polityka migracyjna kraju

15 października rząd przyjął dokument planistyczny nazywany w skrócie strategią migracyjną. Obecnie procedowane są dwie ustawy – ustawa o określeniu dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom oraz ustawa o instytucjach ryku pracy. Strategia migracyjna została ułożona według sektorów polityki migracyjnej – otwierają go dostęp do terytorium i dostęp do azylu. Ważne zmiany w obszarze samorządowym określa część „warunki dostępu do rynku pracy”. Przedstawiciel strony rządowej zapowiedział zniesienie testu rynku pracy wykonywanego przez starostę Ten system ma zostać zastąpiony wydawaniem aktu prawa miejscowego, który w pewnym zakresie będzie zabezpieczał to, by rodzima siła robocza nie była wypierana przez siłę roboczą złożoną z cudzoziemców. Bardzo istotna rola strony samorządowej została przewidziana w rozdziale „integracja. Przewiduje się tu zbudowanie na nowo polityki integracyjnej cudzoziemców z założeniem, że będą oni respektowali polski system prawny.

Polska delegacja w Komitecie Regionów

25 stycznia 2025 roku upływa kadencja Komitetu Regionów UE. Polska dysponuje prawem wskazania 21 członków i 21 zastępców. Kandydatami na nowych członków KR są: Adam Banaszak, Piotr Całbecki, Magdalena Czarzyńska-Jachim, Adam Ciszkowski, Aleksandra Dulkiewicz, Olgierd Geblewicz, Krzysztof Iwaniuk, Ewa Janczar, Stanisław Jastrzębski, Marcin Kuchciński, Piotr Kuczera, Władysław Ortyl, Andrzej Płonka, Wojciech Saługa, Joachim Smyła, Mieczysław Struk, Adam Struzik, Tadeusz Truskolaski, Rafał Trzaskowski, Marek Woźniak, Hanna Zdanowska.

Zmiany w systemie gospodarki odpadami

Strona samorządowa zaproponowała zmianę w pracach nad zmianą systemu w taki sposób, by odbywała się ona na forum zespołu ds. klimatu i środowiska. Przedstawiciel strony rządowej przystał na propozycję. Zaznaczył jednocześnie, że więcej szczegółów będzie mógł przekazać stronie samorządowej dopiero po osiągnięciu konsensusu co do fundamentów zmian. Strona samorządowa ponownie zaapelowała o spotkanie z panią Minister. Dodano również, że stanowisko strony samorządowej jest znane od dawna i warto, by strona rządowa wzięła je pod uwagę. Wyrażono też niezrozumienie dla przesunięcia terminu o rok. Leszek Świętalski zaznaczył, że zespół powstał w inicjatywy samorządów. Wymienił zagadnienia, którymi zespół powinien zająć się w trybie pilnym.

Bezpieczeństwo w ruchu drogowym

Strona samorządowa zaapelowała również, by w kształtującym się zespole ds. bezpieczeństwa w ruchu drogowym znaleźli się przedstawiciele samorządów. Piotr Całbecki zaznaczył, że samorządowcy mają nie tylko wszelkie kompetencje ale i obowiązek uczestniczenia w pracach, które mają mieć ostatecznie wpływ na kształtowanie się legislacji w tym zakresie.

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej odbyła się również dyskusja nad wnioskiem Związku Województw RP dotyczącym przywrócenia sejmikom województw kompetencji w zakresie Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Strona rządowa wstępni odrzuciła postulat, argumentując, że w powyższych instytucjach brany jest pod uwagę głos samorządów.

Wiceminister finansów poprosiła o zgodę na pilne procedowanie dwóch przepisów. Jeden dotyczy przedłużenia obecnych reguł fiskalnych poluzowanych do 2029 roku. Drugi projekt wiąże się z podziałem 10 mld zł. Grzegorz Kubalski zaznaczył, że projekty te są niezwykle istotne i oczekiwane przez stronę samorządową, jednak szybszym sposobem wydaje się upoważnienie zespołu ds. systemu do wydania opinii wiążącej i względnie szybkie zwołanie tego posiedzenia. Padło także pytanie o stanowisko Ministerstwa Finansów odnoszące się do pogłosek jakoby pieniędzy do podziału miało być mniej. Wiceminister Hanna Majszczyk odniosła się do tych pogłosek ze zdziwieniem, zapewniając, że nic w tej materii się nie zmienia. Strona samorządowa pytała też o przybliżony termin oficjalnej informacji tak, by móc wpisać zapowiadane kwoty do budżetów samorządów. Strona rządowa odpowiedziała, że dojdzie do tego, gdy akt prawny będzie procedowany w Sejmie. Jednak powołując się na wcześniejsze deklaracje przekazano, że na początku listopada środki pieniężne powinny zacząć być przekierowywane do samorządów.

Wszystkie korporacje samorządowe zaopiniowały negatywnie projekt wprowadzający osobę pełniącą obowiązku prezydenta, burmistrza, wójta przez okres do powołania komisarza wskazanego przez premiera. Grzegorz Kubalski wyraził zdziwienie, na jakiej podstawie udaje się stwierdzić, że rozwiązanie ustawowe, które daje automatyczne umocowanie dla zastępcy wójta, burmistrza czy prezydenta miasta powoduje, że na czele gminy staje osoba oderwana od lokalnej społeczności, a rozwiązanie, w którym tę osobę wskazuje premier powoduje, że na czele tej jednostki staje osoba powiązana z lokalną wspólnotą. Grzegorz Kubalski zwrócił też uwagę, że rzeczywiście premier jest jednym z szeroko rozumianych organów nadzoru nad JST, ale w tym przypadku nie mówi się o kwestii nadzoru. Dlatego wpisywanie tu ingerencji premiera jest zdaniem Zastępcy Dyrektora Biura ZPP naruszeniem zasady proporcjonalności. O rezygnację ze zmiany zaapelował również sekretarz strony samorządowej KWRiST Marek Wójcik.

Kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego odbędzie się 27 listopada.

Projekty z opinią pozytywną:

• Projekt Koncepcji Rozwoju Kraju 2050 – z uwagą.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw.
• Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.
• Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych.
• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
• Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
• Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej.
• Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu inwestycji w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności kwalifikujących się do objęcia wsparciem o charakterze bezzwrotnym oraz w ramach, których wsparcie zwrotne przyznawane w formie pożyczki może podlegać umorzeniu.
• Projekt „Programu Rozwoju Roztocza  - Województwo Lubelskie”.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw.
• Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie gotowości obronnej państwa.
• Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa realizowanych przez organy administracji rządowej, organy samorządu terytorialnego i przedsiębiorców.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy.

Do dalszych prac skierowano:

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów oraz niektórych innych ustaw.