Wprowadzenie nowego modelu uzyskiwania kwalifikacji zawodowych pociąga za sobą konieczność zmiany modelu egzaminów zawodowych. Nastąpi to w oparciu o dwa rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej: w odniesieniu do egzaminów przeprowadzanych w standardowym trybie nauki – rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów szkołach publicznych, zaś w odniesieniu do egzaminów eksternistycznych – rozporządzenie w sprawie egzaminów eksternistycznych, mający zastąpić obowiązujące do tej pory rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2007 roku o tym samym tytule. Projekty obu rozporządzeń trafiły właśnie do zaopiniowania przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Projektowane zmiany w odniesieniu do standardowego trybu egzaminu polegają głównie na możliwości oddzielnego potwierdzania przez ucznia w procesie kształcenia każdej wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji i uzyskania przez niego świadectwa potwierdzającego określoną kwalifikację. Potwierdzenie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie oraz uzyskanie odpowiedniego poziomu wykształcenia będzie warunkiem otrzymania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz suplementu do dyplomu. W ramach proponowanych zmian ma nastąpić wzmocnienie praktycznego aspektu egzaminu w zawodach na poziomie technikum (egzamin z wykonaniem testu praktycznego), utworzenie zinformatyzowanego systemu banku zadań egzaminacyjnych oraz umożliwienie osobom dorosłym potwierdzania kwalifikacji zdobytych poza systemem szkolnym.

Jak wskazują projektodawcy zmiany wprowadzane w nowym rozporządzeniu w sprawie egzaminów eksternistycznych zmiany mają dwojaki charakter. Wśród zmian systemowych wymienić należy:

• wprowadzenie egzaminu eksternistycznego z zakresu wymagań określonych w postawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej;
• wprowadzenie egzaminu eksternistycznego potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, jako sposobu uzyskiwania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie;
• wyeliminowanie ograniczenia możliwości przystępowania do egzaminów wyłącznie osób niebędących uczniami szkół.

Zmiany porządkowe dotyczą m.in.:

• umożliwiania wniesienia wniosku o dopuszczenie do egzaminu eksternistycznego w dowolny sposób, w tym drogą elektroniczną;
• dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminów eksternistycznych do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych;
• uproszczenia przepisu dotyczącego czasu zdawania egzaminów z zakresu danego typu szkoły dla dorosłych przez osobę dopuszczoną do egzaminów eksternistycznych.