12 maja 2015 roku Rada Ministrów przyjęła projekt założeń do ustawy Prawo działalności gospodarczej. Projektodawcą jest Ministerstwo Gospodarki.
Zaznaczyć należy, że tego samego dnia projekt był przedmiotem obrad Zespołu ds. Adminsitracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Co nowego?
Jak wskazuje projektodawca w założeniach, podstawowym celem regulacji jest urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej i zagwarantowanie jej wykonywania w duchu społecznej gospodarki rynkowej, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji społecznej i gospodarczej.
Nowa ustawa ma stanowić wyczerpujące źródło wiedzy z zakresu podstawowych zagadnień prawa gospodarczego.
Intencją projektodawcy jest wzmocnienie pozycji przedsiębiorcy w kontaktach z organami administracji, wzmocnienie „dialogu” pomiędzy administracją a przedsiębiorcą.
Po przeanalizowaniu założeń stwierdzić należy, że owy „dialog” ma zostać osiągnięty poprzez zwiększenie obowiązków urzędników i zmniejszenie odpowiedzialności przedsiębiorców. Zgodnie z nowymi pomysłami urzędnicy i przedsiębiorcy będą kierowali się zasadami m.in.:
- „co nie jest zabronione, jest dozwolone”,
- in dubio pro libertate – zgodnie z tą zasadą organy administracji publicznej w przypadku powstania niedających się usunąć wątpliwości interpretacyjnych przepisów (zwłaszcza w razie możliwych wielu interpretacji), nie będą mogły rozstrzygać ich w sposób pogarszający sytuację strony,
- domniemania uczciwości przedsiębiorcy, rozumiana jako nakaz dla organu administracji publicznej przyjęcia, że w sprawie, w której pojawią się niedające się usunąć w postępowaniu wyjaśniającym wątpliwości faktyczne, organ obowiązany jest je rozstrzygać na korzyść strony, przyjmując, że działa ona zgodnie z prawem oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów,
- zasada uprawnionych oczekiwań, jeżeli dotyczą działań zgodnych z prawem, a organ – działając w granicach prawa – będzie stosował się do wypracowanej praktyki i działań organu w zakresie rozstrzygnięcia sprawy,
- zasada udzielania informacji - organ administracji publicznej, w zakresie swojej właściwości, powinien udzielać przedsiębiorcy informacji o wymogach prowadzenia działalności gospodarczej danego rodzaju, przy czym udzielanie informacji należy odróżnić od obowiązków organów wynikających z przepisów odrębnych (np. zasady informowania w postępowaniu administracyjnym, obowiązków wynikających z przepisów o dostępie do informacji publicznej, informacji o środowisku, obowiązku publikacji informacji w biuletynie informacji publicznej i promulagatorach urzędowych czy tzw. urzędowej interpretacji prawa).
Rozwiązania przedstawione w dalszej części założeń korespondują z wyżej wymienionymi zasadami.
Lekceważenie samorządów?
Należy wskazać, że sytuacja, w której projekt założeń do ustawy zostaje przyjęty przez Radę Ministrów z pominięciem opinii KWRiST jest niedopuszczalna. Strona samorządowa wyraziła stanowczy sprzeciw i zapowiedziała wyjaśnienie sytuacji z projektodawcą.
Finalnie projekt założeń został przyjęty przez Zespół ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli KWRiST z dwoma uwagami skierowanymi w kierunku projektodawcy:
- konieczności sfinansowania dodatkowych kosztów, które samorządy będą musiały ponieść w związku z realizacją ustawy;
- zbyt późnego przesłania ostatecznej wersji projektu założeń do KWRiST (w dniu posiedzenia Zespołu ds. Administracji Publicznej projekt był już omawiany na posiedzeniu Rady Ministrów; ponadto, projekt ma zostać zaopiniowany przez Zespół ds. Infrastruktury w dniu 18 maja 2015 roku, czyli już po przyjęciu przez rząd).
Niewątpliwie, z uwagi na istotę poruszanego problemu oraz kierunek proponowanych zmian, projekt ustawy Prawo działalności gospodarczej pozostaje w kręgu szczególnego zainteresowania Związku Powiatów Polskich.
