Postępowań w sprawie ciągników marki MTZ Belarus ciąg dalszy. Jednakże stan faktyczny sprawy, którą rozstrzygał niedawno WSA w Szczecinie jest odmienny niż w wyrokach NSA z grudnia 2024 r. (o czym pisaliśmy m.in. tutaj).

Sąd wojewódzki podejmując się sprawy omawianej w niniejszym artykule rozstrzygnął jednak inne zagadnienie, a mianowicie – czy przy rejestracji w Polsce pojazdu, który wcześniej został zarejestrowany na terenie Unii Europejskiej należy wymagać przedłożenia dokumentu homologacji, czy też nie.

Czego dotyczyła sprawa?

Jeśli chodzi o kwestię ciągników MTZ Belarus, sprawa nie dotyczyła niczego „nowego”. Otóż, prokurator wystąpił do WSA ze skargą na decyzję SKO w przedmiocie stwierdzenia braku przesłanek do stwierdzenia nieważności decyzji o rejestracji tego pojazdu.

W stanie faktycznym sprawy (w porównaniu do ww. wyroków NSA) starosta dokonał rejestracji ciągnika marki MTZ Belarus (wyprodukowanego po 1 stycznia 2016 r.) zarejestrowanego uprzednio na terytorium Rumunii (czyli kraju członkowskiego UE) w dniu 15 czerwca 2018 r. Rejestracji w Polsce dokonano na podstawie dokumentów wymaganych w art. 72 Prawa o ruchu drogowym (prd), które w ocenie prokuratora były niekompletne, bowiem rejestracji tej dokonano bez przedłożenia odpowiedniego świadectwa homologacji lub innego równoważnego dokumentu.

W ocenie starosty, jak też SKO, ciągnik rolniczy w momencie rejestracji zaskarżoną decyzją na terytorium RP nie był pojazdem nowym w rozumieniu literalnego brzmienie art. 2 pkt 62 prd, a więc dokumenty wymienione w art. 72 ust. 1 pkt 3 prd nie były wymagane.

Dokumenty stanowiące podstawę rejestracji a homologacja

Przepis art. 72 prd określa niezbędne dokumenty, stanowiące podstawę rejestracji pojazdu oraz wyłączenia i szczegółowe uregulowania w stosunku do podstaw rejestracji. Charakter prawny dokumentów wymienionych w ust. 1, które muszą być przedstawione kumulatywnie, a nie alternatywnie jest mieszany. Katalog tych dokumentów rejestracyjnych jest zamknięty.

Przedłożenie dokumentu homologacji pojazdu na podstawie art. 72 ust. 1 pkt 3 prd jest obowiązkowe w sytuacji gdy pojazd nie był wcześniej zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 72 ust. 2 pkt 1 prd, o ile jest to wymagane.

WSA podkreślił i wyjaśnił, że homologacja to formalne poświadczenie, że pojazd spełnia wszelkie wymagania określone przez odpowiednie przepisy prawne, zarówno krajowe, jak i unijne. Proces ten jest kluczowy, aby zapewnić, że każdy pojazd poruszający się po drogach jest bezpieczny dla użytkowników, a także dla innych uczestników ruchu drogowego. Homologacja obejmuje różne aspekty pojazdu, takie jak np. emisje spalin, poziom hałasu, oświetlenie, układ hamulcowy czy obowiązkowe wyposażenie.

Za uzyskanie homologacji odpowiada co do zasady producent pojazdu lub jego przedstawiciel, a w przypadku importu – importer.

Homologacja – kiedy trzeba, a kiedy nie?

W tym aspekcie WSA odwołał się do regulacji prawnej dotyczącej homologacji pojazdów rolniczych, która została określona na poziomie unijnym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów rolniczych i leśnych. Jest to akt prawny stosowany w sposób bezpośredni we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Sąd, opierając się na odpowiednich przepisach ww. rozporządzenia (art. 3 pkt 8, art. 3 pkt 11, art. 3 pkt 38, art. 3 pkt 39, art. 3 pkt 40) stwierdził, że pojazd, który nie był wcześniej zarejestrowany, ani dopuszczony na terenie Unii Europejskiej wymaga przedłożenia dokumentu homologacji przy jego rejestracji na terenie Polski.

Co jednak w przypadku, kiedy to pojazd był już zarejestrowany na terytorium UE? W przedmiotowej sprawie ciągnik został po raz pierwszy zarejestrowany w dniu 15 czerwca 2018 r. na terenie Unii Europejskiej – w Rumunii. Z kolei Rumunia, która jest członkiem UE od 1 stycznia 2007 r. zobowiązana jest także do przestrzegania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013.

Zatem, WSA ocenił, że przy rejestracji w Polsce pojazdu, który został wcześniej zarejestrowany na terenie UE nie wymaga się przedłożenia dokumentu homologacji, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3 prd.

Końcowo należy wspomnieć, że sąd oddalił skargę prokuratora. Orzeczenie jest nieprawomocne, lecz wielce prawdopodobne wydaje się, że sprawa trafi do NSA.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 12.06.2025 r., sygn. akt II SA/Sz 225/25, orzeczenie nieprawomocne

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl