22 maja br. sejmowe Komisje Infrastruktury oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchały informacji na temat wykluczenia komunikacyjnego mieszkańców terenów wiejskich. Dane w tym zakresie zaprezentowali przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwa Infrastruktury.

Resort rolnictwa poinformował, że w ramach PROW 2014-2020 są wdrażane (do 30 czerwca 2025 r.) operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych”. O wsparcie na budowę lub przebudowę drogi mogła ubiegać się gmina, powiat lub ich związki. Pomoc na operacje była przyznawana w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych w wysokości maksymalnie 63,63% przy czym nie więcej niż 5 mln zł na beneficjenta. Operacje mogły być realizowane na obszarze należącym do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących pow. 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących pow. 5 tys. mieszkańców.

Według danych przedstawionych przez MRiRW, w ramach zakończonych (do 2023 r.) 2338 operacji zmodernizowano drogi lokalne o długości 3398,2 km oraz wybudowano 261,3 km takich dróg.

Z kolei w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-2027 (PS WPR) przewidziano wdrażanie interwencji I.10.10 Infrastruktura na obszarach wiejskich oraz wdrożenie koncepcji inteligentnych wsi. Ministerstwo Rolnictwa przekazało, że w ramach tej interwencji można potencjalnie wspierać działania ograniczające wykluczenie komunikacyjne mieszkańców obszarów wiejskich.

Resort Infrastruktury skupił się na transporcie kolejowym i na transporcie drogowym. W ramach transportu kolejowego MI przekazało, że podejmuje działania na rzecz poprawy standardu i dostępności przewozów kolejowych, a także poprawy skomunikowania mniejszych ośrodków, w tym miejscowości zlokalizowanych na terenach wiejskich w ramach programów wieloletnich, tj.:

• Krajowego Programu Kolejowego do 2030 r. (z perspektywą do roku 2032),
• Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ (do 2029 roku),
• Rządowego programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025.

W zakresie transportu drogowego resort omówił zasady działania Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, który został powołany do życia w związku z pogłębiającym się zjawiskiem wykluczenia komunikacyjnego dotykającym w szczególności tereny poza miastami.

W toku dyskusji parlamentarzyści poruszyli kilka istotnych kwestii. Posłanka Paulina Matysiak wskazała, że posłowie czekają na analizy, bo resort infrastruktury przedłożył ostatnio informację zbyt ogólnikową. Parlamentarzystka zapytała ilu osób dotyka problem wykluczenia, a także w których miejscach w kraju problem jest największy. Według posłanki Matysiak problem wykluczenia dotyka aż 14 mln osób.

Poseł Bartosz Zawieja przedstawił postulat zmian w FRPA (nota bene zbieżny ze stanowiskiem ZPP wyrażanym do tej pory wielokrotnie) dotyczący modyfikacji zasad przyznawania środków z Funduszu i przyznanie pierwszeństwa w uzyskaniu dotacji związkom powiatowo-gminnym, a następnie powiatom i związkom międzygminnym. Poseł wskazał, że związki samorządów świetnie radzą sobie z organizowaniem transportu, a przykładem tego jest działalność Związku Powiatowo-Gminnego „Wielkopolski Transport Regionalny”.

Renata Rychter (Ministerstwo Infrastruktury) poinformowała zgromadzonych, że resort prowadzi analizy nad zmianami w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym i w ustawie o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Najistotniejsze wydają się zmiany dotyczące planów transportowych, bo nie wszyscy organizatorzy są aktualnie zobowiązani do tworzenia takich planów. Nadto, resort duże nadzieje pokłada w zakończeniu projektu Gospostrateg (zakończy się w 2025 r.), bowiem w jego ramach ma zostać przygotowana interaktywna mapa wykluczenia transportowego.

W podsumowaniu MI poinformowało, że na pytania parlamentarzystów odniesie się na piśmie.

Retransmisję posiedzenia komisji można obejrzeć tutaj