Jak powinien zachować się starosta w przypadku, kiedy sąd karny nie podał daty początkowej wykonania orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych? Czy organ może samodzielnie ustalić datę początkową wykonania środka karnego? Rozważania w tym zakresie podjął niedawno WSA we Wrocławiu.
Stan faktyczny
Sąd rejonowy uznał skarżącego kierowcę za winnego popełnienia wykroczeń z art. 87 § 1 kw oraz art. 97 kw i orzekł za to środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 miesięcy. Co istotne – sąd karny nie wypowiedział się w przedmiocie zaliczenia stronie na poczet zakazu prowadzenia pojazdów okresu zatrzymania prawa jazdy.
Informacja o prawomocnym wyroku wraz z jego odpisem zostały przekazane właściwemu staroście.
Z kolei organ, działając na podstawie art. 103 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami (ukp) cofnął skarżącemu kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii AM, B1, B na okres od dnia 10 grudnia 2022 r. do dnia 1 czerwca 2023 r. Decyzję starosty utrzymało w mocy SKO.
Starosta nie określa daty początkowej wykonania środka karnego
Uprzedzając fakty – WSA uchylił zaskarżoną decyzję SKO oraz poprzedzającą ją decyzję starosty, ale istotna z praktycznego punktu stosowania przepisów jest wykładania dokonana przez sąd.
Po pierwsze, zgodnie z art. 103 ust. 1 pkt 4 ukp, starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów. Po drugie, stosownie do art. 182 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego (kkw) organ, do którego przesłano orzeczenie zawierające zakaz prowadzenia pojazdów, zobowiązany jest cofnąć uprawnienia do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie oraz nie może wydać tych uprawnień w okresie obowiązywania zakazu.
Starosta wykonując wyrok jest związany jego treścią, a więc może cofnąć uprawnienia do kierowania pojazdami na ściśle wskazany okres wynikający z treści wyroku i w określonym przez sąd zakresie i w tym też okresie nie może wydać tych uprawnień.
Jednakże cofnięcie prawa jazdy musi nastąpić na okres ściśle oznaczony (czyli określony datami: początkową i końcową) wynikający z orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdu.
W tym zakresie niezwykle istotny jest art. 184 kkw, który stanowi, że przesyłając odpis wyroku, w którym orzeczono tego rodzaju środek karny albo zawiadomienie o wymierzeniu takiego środka, sąd podaje na podstawie treści wyroku datę początkową, od której należy liczyć okres wykonywania tego środka.
Oznacza to, że starosta orzekający na podstawie art. 182 § 2 kkw nie może we własnym zakresie rozstrzygać wątpliwości powstałych w związku z wykonywaniem wyroku sądu powszechnego i samodzielnie ustalić daty początkowej wykonania środka karnego.
Starosta powinien zwrócić się do sądu
W sytuacji, gdy pomimo treści art. 184 kkw sąd nie podał daty początkowej wykonania zakazu, obowiązkiem starosty jest zwrócić się do sądu, który wydał orzeczenie o rozstrzygnięcie wątpliwości co do wykonania tego orzeczenia. Podstawę prawną takiego wystąpienia stanowi art. 13 § 1 kkw, który przewiduje, że organ wykonujący orzeczenie oraz każdy, kogo orzeczenie bezpośrednio dotyczy, może zwrócić się do sądu, który je wydał, o rozstrzygnięcie wątpliwości co do wykonania orzeczenia lub zarzutów co do obliczenia kary.
Oznacza to, że w przypadku wątpliwości co do wykonania orzeczenia, jedynym uprawnionym i jednocześnie zobowiązanym do rozstrzygania tychże wątpliwości jest sąd, który orzekał w danej sprawie. Wyklucza to możliwość samodzielnego ustalenia okresu obowiązywania orzeczonego zakazu przez starostę.
Opracowano na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 04.04.2024 r., sygn. akt III SA/Wr 215/23, orzeczenie nieprawomocne
Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl
