Na prośbę resortu infrastruktury, Ministerstwo Spraw Zagranicznych przedstawiło stanowisko w kontekście rejestracji statków będących własnością obywateli/podmiotów z Rosji w rejestrach państw członkowskich oraz zawijania do portów UE statków będących własnością obywateli Rosji lub osób/podmiotów powiązanych z Rosją.
Zakazy w dostępie do portów i śluz
MSZ podało, że przepisy rozporządzenia Rady (UE) 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie nie zawierają wprost zakazu rejestracji statków, analogicznego w swoim brzmieniu do zakazów skierowanych przeciwko Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej.
Artykuł 3ea ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) 833/2014 stanowi, że po dniu 16 kwietnia 2022 r. zakazuje się udzielania dostępu do portów, a po dniu 29 lipca 2022 r. – dostępu do śluz na terytorium Unii wszelkim statkom zarejestrowanym pod banderą Rosji, z wyjątkiem dostępu do śluz w celu opuszczenia terytoriom UE.
Rosyjska bandera = zakaz
Zakaz wynikający z ww. art. 3ea stosuje się do statków, które zmieniły swoją rosyjską banderę lub swoją rejestrację na banderę lub rejestr jakiegokolwiek innego państwa po dniu 24 lutego 2022 r.
Jak podaje MSZ, wykładnia literalna tego przepisu pozwala stwierdzić, że zakaz zawijania do portów dotyczy wyłącznie statków zarejestrowanych pod banderą Rosji lub takich, które miały rosyjską banderę i zmieniły ją na banderę innego państwa po 24 lutego 2022 r.
Przepis ten nie zawiera przesłanki powiązania własności statku z państwem rosyjskim, co oznacza, że nie stanowi ograniczenia dla statków będących własnością obywateli Rosji lub osób/podmiotów powiązanych z Rosją do zawijania do portów w państwach członkowskich UE – które miały inną banderę niż rosyjska przed 24 lutego 2022 r.
Nadto, w ocenie Komisji Europejskiej zakaz obowiązuje niezależnie od własności statku. Artykuł 3ea nie stanowi podstawy prawnej zakazującej zawijania do portów UE statków powiązanych z Rosją jedynie przez podmiot właściciela.
Nierejestrowanie lub wyrejestrowanie z urzędu
Odnosząc się do kwestii dotyczącej podstawy prawnej pozwalającej na nierejestrowanie lub wyrejestrowanie z urzędu jednostek należących do podmiotów z Federacji Rosyjskiej, MSZ podniósł, że wskazane przepisy UE nie przewidują zakazu rejestru i utrzymywania w rejestrze statku, który jest własnością, pozostaje pod kontrolą lub jest użytkowany przez osobę lub podmiot z Rosji.
Według resortu posiłkowo można ocenić każdy poszczególny przypadek indywidualnie w świetle ograniczeń podmiotowych (art. 2 rozporządzenia Rady (UE) 269/2014) oraz zakazu obchodzenia przepisów (art. 12 rozporządzenia Rady (UE) 833/2014).
W konsekwencji MSZ pozostawia do oceny unormowania krajowe, w tym przepisy Kodeksu morskiego, które mogłyby znaleźć zastosowanie w sprawie.
Treść pisma Ministerstwa Spraw Zagranicznych przedstawiamy w załączeniu.
 Pismo MSZ z 21.08.2023 | 684 kB |
