Po wejściu w życie przepisów nowej ustawy o ochotniczych strażach pożarnych okazało się, że starostowie nie mogą wydawać zaświadczeń dla nowych kierowców pojazdów ochotniczych straży pożarnych, gdyż nie mają ku temu stosownej podstawy prawnej.
Problem wyniknął z tego, że ustawa o ochotniczych strażach pożarnych uchyliła przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, które określały jaki podmiot wydaje takie zaświadczenia.
Starostwie odmawiają wydania zezwolenia podnosząc, że nie wiadomo, kto jest obecnie podmiotem uprawnionym do wydania dla kierującego pojazdem OSP stosownego zaświadczenia potwierdzającego.
Interwencję w sprawie podjął Rzecznik Praw Obywatelskich, który zauważył, że wójt powinien mieć wyraźną podstawę prawną do wydawania takiego zaświadczenia. Przemawia za tym zasada legalności i praworządności z art. 7 Konstytucji. Wynika z niego m. in. obowiązek wskazania przez przepisy prawa kompetencji do działania organom administracji publicznej i zakaz domniemywania takich kompetencji.
Ministerstwo Infrastruktury przyznało rację Rzecznikowi i potwierdziło występowanie problemu.
Resort poinformował, że przedstawił wszystkim starostom własną interpretację, wskazując, że wymóg określony w art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami odnosi się do przepisu, który został uchylony i brak jest podstaw do uznania, że dyspozycja tego przepisu może być zrealizowana. Tym samym starosta nie może skutecznie żądać przedstawienia zaświadczenia wydanego przez podmiot, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej potwierdzającego, że osoba ma być kierującym pojazdem ochotniczej straży pożarnej (OSP).
Ministerstwo wskazało, że istnieje możliwość uzyskania takiego zaświadczenia na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie bowiem z art. 217 § 1 i 2 pkt 2 k.p.a. organ administracji publicznej ma obowiązek wydać zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.
Skoro zatem wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje swoje zadania względem OSP zarówno o charakterze majątkowym, jak i koordynacyjnym, a ponadto posiada informacje o umowie pomiędzy właściwym komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej a strażakiem ratownikiem OSP na pełnienie funkcji kierowcy w danej OSP, to ma on możliwość potwierdzenia – w formie zaświadczenia – określonych faktów.
Wiceminister Infrastruktury Andrzej Bittel w piśmie skierowanym do RPO poinformował, że resort podjął już działania zmierzające do nowelizacji art. 109 ust. 1b ustawy o kierujących pojazdami.
Z informacją RPO można zapoznać się tutaj.
