Jak ma postępować organ w przypadku kiedy właściciel X sprowadził pojazd z UE do kraju i przed upływem 30 dniu sprzedał pojazd dalej osobie Y. Nowy właściciel Y pojazd zarejestrował w wydziale komunikacji w terminie 30 dni od daty zakupu pojazdu, ale już po terminie daty sprowadzenia pojazdu do kraju z UE.
Odpowiedź: Formalnie karze będzie podlegał właściciel pojazdu Y, niemniej jednak organ – w zależności od okoliczności sprawy – powinien rozważyć możliwość odstąpienia od wymierzenia kary.
Zgodnie z art. 71 ust. 7 Prawa o ruchu drogowym właściciel pojazdu, niebędącego nowym pojazdem, sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest obowiązany zarejestrować pojazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30 dni od dnia jego sprowadzenia. W art. 140 mb pkt 1 ustawodawca wskazał, że kto będąc właścicielem pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej wbrew przepisowi art. 71 ust. 7 nie rejestruje pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 zł.
W mojej ocenie karze z art. 140mb nie może podlegać osoba, która zbyła pojazd w okresie biegu terminu z art. 71 ust. 7 Prawa o ruchu drogowym. Wynika to z faktu, że wniosek o rejestrację pojazdu może złożyć co do zasady właściciel pojazdu – co wynika z art. 73 i art. 74 ust. 2 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym. Jednocześnie podstawą do wszczęcia postępowania w przedmiocie nałożenia kary jest przekroczenie terminu rejestracji liczonego od dnia sprowadzenia pojazdu. Zatem odpowiedzialności nie może ponosić osoba X, która w momencie upływu terminu nie była już właścicielem pojazdu.
W innej sytuacji prawnej jest osoba Y. Podstawą wszczęcia postępowania wobec danej osoby jest to, że będąc właścicielem pojazdu pozostaje w zwłoce w zakresie obowiązku rejestracji pojazdu. Nabywca pojazdu powinien być świadomy ciążących na nim obowiązków w zakresie rejestracji pojazdu oraz brać pod uwagę możliwość poniesienia odpowiedzialności administracyjnej.
Odrębną kwestią jest natomiast możliwość zastosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. W wyroku z WSA w Warszawie z 24 lutego 2021 r. sygn. VII SA/Wa 2139/20 wskazano, że ani przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym, ani też przepisy działu III Ordynacji podatkowej, nie zawierają uregulowań dotyczących odstąpienia od wymierzenia kar. Przepisy tej ustawy (art. 140n ust. 4) regulują przesłanki wymiaru kary administracyjnej, przy jednoczesnym braku uregulowań w zakresie np. odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej. Okoliczność ta, przy uwzględnieniu treści reguły kolizyjnej z art. 189a § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego in fine daje zatem podstawy do wyrażenia poglądu co do powinności stosowania normy z art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego na tle spraw związanych z nakładaniem kar pieniężnych w trybie przepisów Prawa o ruchu drogowym (CBOSA – link ). W tym miejscu sygnalizuję, że wyrok ten w momencie publikacji artykułu jest nieprawomocny.
Kwestia możliwości zastosowania art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach dotyczących kar administracyjnych z art. 140mb Prawa o ruchu drogowym, rzeczywiście może budzić wątpliwości. Niemniej jednak w mojej ocenie, w takim przypadku organ zawsze może odwołać się do art. 7a §1 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.
W sprawach naruszenia przepisów w zakresie rejestracji pojazdów, w grę wchodzić będzie przesłanka odstąpienia z art. 189f §1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego – organ administracji publicznej, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu, jeżeli waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszania prawa. Ocenę znikomości naruszenia prawa należy dokonywać przez pryzmat celu jaki ustawodawca chciał osiągnąć wprowadzając penalizację faktu braku rejestracji pojazdu sprowadzonego z zagranicy w terminie. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, którą wprowadzono sanację z art. 140mb Prawa o ruchu drogowym, zmiany były wynikiem zarzutów formalnych Komisji Europejskiej dotyczących uchybienia zobowiązaniom transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji, dotyczących m.in. braku sankcji za niezarejestrowanie importowanego pojazdu oraz niewyrejestrowanie pojazdu wycofanego z eksploatacji. Jeżeli zatem z analizy stanu faktycznego wynika, że uchybienie terminu po stronie nabywcy nie było znaczne, że w sprawie nie dochodziło do sytuacji przenoszenia własności pojazdu w celu próby uniknięcia przepisów dotyczących obowiązku rejestracji pojazdu sprowadzonego z UE to organ może i powinien rozważyć zastosowanie art. 189f Kodeku postępowania administracyjnego. Przykładowo: inaczej powinno ocenić się działanie nabywcy, który nabył niezarejestrowany pojazd np. kilka dni przed upływem 30 dni terminu z art. 71 ust. 7 Prawa o ruchu drogowym i od razu podjął działania w kierunku rejestracji pojazdu, inaczej osobę która miała więcej czasu na dokonanie rejestracji a jeszcze inaczej nabywcę, który jest profesjonalnym uczestnikiem obrotu i który np. zwleka z dopełnieniem obowiązku rejestracji pojazdu.
