Zmiana zasad finansowania transportu zbiorowego spowoduje, że ciężar utrzymania przejazdów ulgowych komunikacją zbiorową spadnie na barki powiatów.
Zgodnie z ustawą z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym powiat liczący powyżej 80 tys. mieszkańców ma obowiązek opracować plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego. Plan ma dotyczyć linii komunikacyjnych albo sieci komunikacyjnych w zakresie przewozów pasażerskich, w których występuje społeczne zapotrzebowanie oraz grupa pasażerów, którym przysługują ulgowe przejazdy.
Przepisy są niejasne, na co zwracają uwagę starostowie powiatu piotrkowskiego i powiatu wieluński we wspólnym stanowisku z 15 czerwca br. w sprawie opracowania planu transportu zbiorowego i wyboru operatora transportu publicznego. Nie wiadomo bowiem, czy powiaty mniejsze, które chcą zorganizować na swoim terenie publiczny transport zbiorowy w postaci powiatowych przewozów pasażerskich muszą przygotowywać plan transportowy. A w konsekwencji czy brak takiego planu pozwoli powiatom na skorzystanie z rekompensaty w części stanowiącej zwrot utraconych przychodów z tytułu stosowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym do wysokości poniesionej z tego tytułu straty.
Starostwie podkreślają też, że powiaty nie znają skali dotowanych przewozów i mimo uchwalenia planu transportowego nie są w stanie ocenić realnego zapotrzebowania na usługi wykonywane przez wybranego w wyniku przetargu operatora.
- Operator ten będzie bowiem oczekiwał nie tylko na zwrot od organizatora – powiatu – udzielonej ulgi, ale także zapewnienia opłacalności („rozsądnego zysku”) z prowadzonej działalności – czytamy w stanowisku. W takim stanie rzeczy obsługa niektórych linii przez powiaty może być nierentowna.
Powiat jako organizator publicznego transportu zbiorowego poniesie duże koszty, na które samorządy nie stać. A niezorganizowanie takich przewozów z przyczyn ekonomicznych spowoduje niezadowolenie społeczne i brak możliwości korzystania z ulg ustawowych przez osoby uprawnione, w tym przede wszystkim uczniów dojeżdżających do szkół.
Starostowie proponują, aby nie zmieniać obecnie obowiązujących przepisów lub zastosować wprost rozwiązania unijne przewidziane w rozporządzeniu nr 1370/2007.
Naciski na korygujące działania legislacyjne związane z tą sprawą podejmuje Związek Powiatów Polskich. Jednocześnie organizacja ta rozpoczęła cykl bezpłatnych szkoleń tematycznych zatytułowanych "Publiczny transport zbiorowy - prawne aspekty prawidłowej realizacji zadań ustawowych" (więcej TUTAJ).
