Jaki jest profil polskiego radnego? Ile lat mają piastujący tę funkcję? Czy panie chętnie angażują się w prace samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich?

Na podstawie najnowszego rocznika statystycznego opublikowanego przez GUS pokusiłem się o zestawienie informacji dotyczącychwłaśnie płci i wieku radnych organów poszczególnych szczebli samorządu. Wnioski są  interesujące.

 Parytet w jednostkach samorządu terytorialnego – prawda czy mit?

Od dłuższego już czasu mówi się o zasadzie równości płci w organach JST. Ostatnie wybory samorządowe odbywały się więc już wg modelu, który gwarantował na listach wyborczych 35 proc. miejsc dla każdej płci, pod sankcją odmowy rejestracji listy. Jaki jest tego efekt?

Otóż z danych opublikowanych przez GUS wynika, że w skali całej Polski niemal 25% radnych samorządowych stanowią kobiety. W rozkładzie na poszczególne szczeble samorządu przedstawia się to następująco:

• gminy – ogółem w skali całej Polski mamy 37.848 radnych gminnych, w tym 9.561 kobiet, a zatem dokładnie 25,26% radnych gminnych to Panie,
• miasta na prawach powiatu – na 2.110 radnych miejskich, jest 560 kobiet, czyli nieco lepiej, gdyż odsetek kobiet wynosi tu 26,54% i jest największym w odniesieniu do wszystkich szczebli JST,
• powiaty – no cóż tutaj na 6.290 wszystkich radnych jest 1.118 kobiet – przekładając tą liczbę na procenty otrzymujemy jedynie 17,77% (najsłabiej ze wszystkich JST),
• sejmiki wojewódzkie – w tych organach na 561 radnych jest 127 kobiet, czyli 22,63%.

Warto w tym miejscu jednocześnie przypomnieć o pojawiającym się pomyśle wprowadzenia tzw. suwaka do Kodeksu wyborczego.

Na czym on miałby polegać? Otóż opiera się o zasadę naprzemiennego umieszczania na listach wyborczych kobiet i mężczyzn. Przy czym zasada ta dotyczyć miałaby również odsetka osób umieszczonych na pierwszych miejscach list.

24 stycznia br. projekt taki został wniesiony do laski marszałkowskiej. Jakie będą jego losy? Czas pokaże.

Dynamiczny młodzieniec czy doświadczony senior, czyli ile lat mają radni samorządowi?

Otóż sytuacja jest dość mocno zróżnicowana i tak w rozbiciu na poszczególne szczeble JST rozkład procentowy kształtuje się następująco:

• Rady gmin

• Rady miast na prawach powiatu

• Rady powiatów

• Rady sejmików wojewódzkich

Reasumując można by rzec, że uzyskanie mandatu radnego najłatwiej przychodzi mężczyźnie w wieku 50 – 59 lat. Tak więc utarty przez lata model mężczyzny – wodza (sic!), oraz wartość posiadanego doświadczenia życiowego wydają się, że są w oczach wyborców kluczowe.

Czy coś się zmieni w najbliższych wyborach, roku 2014? Już niedługo się przekonamy.

Póki co jednak zachęcam i kobiety i młodych, aby mimo wszystko podejmowali starania na rzecz budowy lokalnych potęg samorządowych. W końcu równowaga pomiędzy doświadczeniem i zapałem oraz wiedzą i wolą zmieniania świata dają szansę na rozwój naszych lokalnych wspólnot.

Jednocześnie już teraz zachęcam do lektury drugiej części materiału poświęconego prezentacji profilu polskiego radnego. Za tydzien informacja o wykształceniu i miejscu pracy radnych samorządowych.

Rafał Rudka