Na potrzeby potwierdzenia spełnienia kryterium samotnego wychowywania dziecka podczas rekrutacji do szkół i przedszkoli nie powinny być pozyskiwane prawomocne wyroki sądów rodzinnych orzekające rozwód lub separację – stwierdził Prezes UODO w wystąpieniu do Minister Edukacji dotyczącym wprowadzenia stosownych zmian w ustawie – Prawo oświatowe.
Wątpliwości Prezesa UODO
Polski organ nadzorczy wskazał, że jego uzasadnione wątpliwości budzi brzmienie art. 150 i art. 160 Prawa oświatowego.
Przepis art. 150 ust. 2 pkt 1 lit. c ww. ustawy przewiduje, że do wniosku rekrutacyjnego do publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w publicznej szkole podstawowej, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, publicznej szkoły, publicznej placówki, na zajęcia w publicznej placówce oświatowo-wychowawczej, na kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych lub kwalifikacyjny kurs zawodowy dołącza się prawomocny wyrok sadu rodzinnego orzekający rozwód lub separację lub akt zgonu oraz oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka oraz niewychowywaniu żadnego dziecka wspólnie z jego rodzicem.
Prezes UODO ocenił, że obowiązek załączania do wniosku rekrutacyjnego prawomocnego wyroku orzekającego rozwód lub separację, narusza określoną w RODO zasadę minimalizacji danych. Zgodnie z nią przetwarzanie powinno obejmować tylko takie dane, jakie są niezbędne dla realizacji konkretnego i określonego celu przetwarzania.
Według polskiego organu nadzorczego, w aktualnej sytuacji dyrektorzy szkół, do których wpływają wniosku rekrutacyjne zawierające w załączeniu wyroki sądów rodzinnych orzekające rozwód lub separację (zwłaszcza, gdy są przedkładane z uzasadnieniem), pozyskują wiele różnego rodzaju danych odnoszących się do różnych kategorii osób, które nie są niezbędne do rozpatrzenia i weryfikacji spełnienia kryterium samotnego wychowywania kandydata w rodzinie.
W ocenie Prezesa UODO należy zrezygnować z konieczności dołączania ww. wyroków.
Odpis aktu małżeństwa zamiast orzeczenia
Co proponuje polski organ nadzorczy? Otóż według Prezesa UODO wykazanie okoliczności „samotnego wychowywania dziecka” mogłaby nastąpić poprzez złożenie zaświadczenia o stanie cywilnym lub odpisu skróconego aktu małżeństwa. Przyjęcie takiego rozwiązania sprzyjałoby ujednoliceniu zakresu danych pozyskiwanych od osób samotnie wychowujących dzieci, niezależnie od ich stanu cywilnego.
Zbyt długi okres przechowywania danych
Wątpliwości Prezesa UODO wzbudził również okres retencji danych osobowych kandydatów (przyjętych) zgromadzonych w celach postępowania rekrutacyjnego. Zgodnie z art. 160 ust. 1 Prawa oświatowego, dane te są przechowywane nie dłużej niż do końca okresu, w którym uczeń korzysta z wychowania w danej placówce publicznej.
Oznacza to, że dane osobowe pozyskane w celu przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego mogą być przetwarzane przez cały okres wychowywania w danej placówce. Według polskiego organu nadzorczego, zarówno zakres, jak i cel przetwarzania nie wymagają tak długiego okresu przechowywania. Pozyskane dane mają służyć wyłącznie przeprowadzanej rekrutacji, a nie dokumentowaniu całego procesu kształcenia w placówce.
W rezultacie Prezes UODO zwrócił resortowi edukacji uwagę na konieczność weryfikacji art. 160 ust. 1 Prawa oświatowego, którego aktualne brzmienie umożliwia przechowywanie danych przez długi okres, wykraczający poza osiągnięcie celu, jakim jest przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego.
Opracowano na podstawie Biuletynu UODO Nr 02/02/24
Link do usługi: https://uodo.gov.pl/pl/p/dla-iod
