WSA: Negatywna ocena działalności dyrektora szkoły w zakresie zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole, nie jest podstawą do natychmiastowego odsunięcia dyrektora od sprawowanej funkcji.
WSA w Olsztynie wydał wyrok, w którym sprecyzował, jakiego rodzaju naruszenia i nieprawidłowości po stronie dyrektora szkoły uzasadniają zastosowanie wobec niego najbardziej dotkliwej służbowej sankcji, jaką stanowi odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w trakcie roku szkolnego i bez wypowiedzenia, podejmowane na podstawie art. 66 ust. 1 pkt. 2 Prawa oświatowego. W świetle orzeczenia, do takich szczególnie uzasadnionych przypadków nie należą zaniedbania wynikające z przepisów BHP i prawa budowlanego.
Sprawa dotyczyła dyrektora szkoły poddanej kontroli organu prowadzącego. Kontrola ta wykazała nieprzeprowadzenie w szkole obowiązkowych okresowych przeglądów instalacji elektrycznej i gazowej, inspekcji stanu technicznego budynku, a także nieuzupełnianie wpisów w książkach obiektu budowlanego. Mając to na uwadze, organ przeprowadzający kontrolę wniósł o odwołanie dyrektora, podnosząc że jego zaniedbania skutkowały potencjalnym narażeniem uczniów i pracowników szkoły na realne niebezpieczeństwo, zaś ogólny brak dbałości o szereg spraw, stawia go w negatywnym świetle, uniemożliwiając traktowanie go jako autorytetu, którym z racji wykonywanej funkcji powinien być. Kurator oświaty nie wniósł zastrzeżeń co do odwołania dyrektora ze stanowiska. Ten zaś wniósł o uchylenie, ewentualnie stwierdzenie nieważności zarządzenia do sądu administracyjnego.
Sąd w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia wskazał, że przez pojęcie okoliczności "szczególnie uzasadnionych", pozwalających na zastosowanie surowej sankcji, należy rozumieć szczególnie rażące przypadki niekompetencji czy zachowań nagannych moralnie, podkreślających brak zdolności danej osoby do zajmowania tak odpowiedzialnej funkcji. Sama negatywna ocena działalności w określonym zakresie nie wystarczy do usunięcia dyrektora, zwłaszcza że niekoniecznie wyraża ona wszystkie okoliczności danej sprawy. W przedstawionym stanie faktycznym udało się wykazać m.in. że stan techniczny instalacji i konstrukcji budynku nie tworzył żadnego stanu zagrożenia, zaś niektóre braki w dokumentacji zaistniały jeszcze podczas sprawowania obowiązków przez poprzedniego dyrektora.
Sąd powołał się na szereg orzeczeń, w tym wyrok NSA z 14 czerwca 2018 r. (sygn. I OSK 195/18), z którego wynika, że także w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole, sama negatywna ocena działalności dyrektora to zbyt mało, aby mówić o szczególnie uzasadnionych przypadkach umożliwiających dotkliwe ukaranie dyrektora. Jak wynika z dorobku orzecznictwa, za takie wyjątkowe przypadki uznać można organizacyjne i moralne nieprawidłowości o drastycznym charakterze. Wśród nich wymieniono np. poniżanie i wyzyskiwanie pracowników, dopuszczenie się kradzieży, doprowadzenie szkoły do stanu zagrożenia likwidacją wskutek niekompetencji, notoryczne nieregulowanie zobowiązań finansowych szkoły, czy uchybienia w nadzorze pracowników skutkujące występowaniem molestowania seksualnego podopiecznych. W innym wyroku, wydanym przez NSA, wskazano że o randze zaniedbań uzasadniających odwołanie dyrektora szkoły bez wypowiedzenia, przesądza ciężar, a nie ilość stwierdzonych naruszeń.
Wyrok dołącza zatem do zbioru orzeczeń wyznaczających granice szczególnie rażących zaniedbań dyrektorów placówek oświatowych i wskazujących na to, kiedy dane naruszenia są naruszeniami na tyle ciężkimi, że dyrektor może stracić swoje stanowisko w natychmiastowym trybie.
Wyrok WSA w Olsztynie z 3 października 2024 r. (sygn. II SA/Ol 700/24).
Źródło: CBOSA
