Na posiedzeniu grupy roboczej ds. systemu wynagradzania i czasu pracy nauczycieli Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało propozycje zmian w statusie zawodowym nauczycieli w zakresie systemu wynagradzania oraz czasu pracy.
Propozycje dotyczące systemu wynagradzania nauczycieli i uprawnień o charakterze socjalnym:
- długofalowy wpływ na wysokość wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków od niego zależnych w związku ze zmianą pensum nauczycieli;
- uproszczenie systemu wynagrodzeń zasadniczych związanych z wykształceniem – 2 kategorie zamiast 3 kategorii wykształcenia;
- związanie wysokości wynagrodzenia zasadniczego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- kwotowy wzrost wynagrodzenia zasadniczego w związku z uzyskaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego;
- zwiększenie wynagrodzenia zasadniczego poprzez włączenie do wynagrodzenia kwoty jednorazowego dodatku uzupełniającego, odejście od obowiązku rozliczania średnich wynagrodzeń nauczycieli przez samorząd terytorialny;
- określenie, w drodze rozporządzenia, kwotowych, minimalnych stawek dodatków do wynagrodzenia zasadniczego;
- długofalowy wpływ na zwiększenie wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli rozpoczynających pracę poprzez przesunięcie środków ze świadczenia „na start”;
- zwiększenie wynagrodzenia zasadniczego poprzez przesunięcie na wynagrodzenia części środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i przejście do powszechnego systemu naliczania środków na zfśs;
- ewentualne określenie dodatkowych zadań w szkole uprawniających do otrzymania dodatku funkcyjnego;
- składniki wynagrodzenia nauczycieli zgodnie z propozycją rozwiązań:
- wynagrodzenie zasadnicze rosnące wraz z kolejnym stopniem awansu
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe oraz doraźnych zastępstw
- dodatek stażowy
- dodatek funkcyjny (ew. rozszerzenie tytułów do dodatku)
- dodatek za stopień specjalizacji
- dodatek za warunki pracy
- dodatek motywacyjny
- inne składniki wynikające ze stosunku pracy - nagrody (w tym nagrody jubileuszowe i nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze), odprawy, dodatkowe wynagrodzenie roczne, dodatek za pracę w porze nocnej
- dodatek wiejski określony kwotowo, w takiej samej wysokości, niezależnie od posiadanego stopnia awansu zawodowego.
Główne skutki finansowe dla budżetu państwa ewentualnego wdrożenia projektowanych zmian
Spośród zaproponowanych zmian skutki finansowe będą powodowały następujące rozwiązania:
- ograniczenie obecnej tabeli do grupy nauczycieli posiadających wykształcenie wyższe magisterskie i przygotowanie pedagogiczne oraz grupy pozostałych nauczycieli spełniających wymagania kwalifikacyjne do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela (likwidacja trzeciej grupy zaszeregowania i przeniesienie jej do drugiej grupy);
- podwyższenie pensum o 2 godziny dla wszystkich nauczycieli, z wyłączeniem nauczycieli przedszkoli – skutki wynikają z konieczności zapewnienia środków na podwyżki dla nauczycieli przedszkoli, których pensum nie ulegnie zwiększeniu oraz z różnicy pomiędzy stawkami wynagradzania z pensum 18-godzinnego oraz wyższych wymiarów pensum;
- wzrost wynagrodzenia zasadniczego będzie powodował skutek w postaci wzrostu niektórych innych składników wynagrodzenia, w tym m.in. dodatku za wysługę lat, nagrody jubileuszowej, odpraw, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, itd.;
- zwiększenie puli środków na wynagrodzenia o kwotę likwidowanego jednorazowego dodatku uzupełniającego (średnia z ostatnich 3 lat);
- zmiana obecnego systemu awansu zawodowego nauczycieli polegająca na zapewnieniu nauczycielom rozpoczynającym pracę w szkole wynagrodzenia odpowiadającego wysokości wynagrodzenia obecnego nauczyciela kontraktowego;
- uzależnienie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- przeznaczenie środków ze zmniejszonego odpisu na ZFŚS na wzrost wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli - zmiana będzie powodowała skutek finansowy wynikający ze zwiększenia wysokości składników wynagrodzenia uzależnionych od wynagrodzenia zasadniczego oraz konieczności zapewnienia środków na pochodne.
Dodatkowy skutek finansowy - konieczność zapewnienia środków na podwyżkę dla nauczycieli wychowania przedszkolnego, których pensum nie zostanie podwyższone oraz skutek wzrostu dotacji udzielanych przez JST dla szkół, przedszkoli i placówek niesamorządowych wynikający z niezbędnego wzrostu subwencji.
Dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa w kolejnych latach będą związane z:
- zmianą obecnego systemu awansu zawodowego nauczycieli:
- przyspieszenie o 2 lata możliwości uzyskania mianowania, a w związku z tym również wynagrodzenia nauczyciela mianowanego (w okresie przejściowym przyspieszenie o 1 rok),
- wprowadzenie dwóch stopni specjalizacji, za które będą przysługiwały dodatki,
- w zależności od tego jak będzie zorganizowany egzamin zewnętrzny na stopień nauczyciela mianowanego i postępowania na stopnie specjalizacji, jakie organy będą je przeprowadzały, mogą pojawić się dodatkowe koszty organizacji tych postępowań,
- wprowadzenie awansu poziomego – zapewnienie wynagrodzenia z tytułu realizowania powierzonych funkcji, których byłoby więcej niż obecnie (skutki uzależnione od liczby wprowadzonych funkcji i minimalnych stawek z tytułu ich pełnienia);
- zmianą wysokości minimalnej płacy.
W zakresie zmian w czasie pracy nauczycieli MEiN proponuje podwyższenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli o 2 godziny (z wyjątkiem nauczycieli wychowania przedszkolnego), z zapewnieniem rozwiązań osłonowych w 3-letnim okresie przejściowym, dających możliwość elastycznego przechodzenia na nowy system.
Dodatkowe informacje, a także analizy prowadzone przez MEiN w związku z opisanymi powyżej propozycjami, znajdują się w materiale zamieszczonym poniżej.