Związek Gmin Lubelszczyzny podczas XXIX Zgromadzenia Regionalnego przyjął stanowisko dotyczące oczekiwań samorządów gminnych dotyczących funkcjonowania oświaty.

W niniejszym stanowisku zasygnalizowano, jakich zmian w zakresie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy – Karta Nauczyciela oczekują organy prowadzące placówki oświatowe w województwie lubelskim.

1. Likwidacja Karty Nauczyciela.
2. Zamiast dotowanie, pełne subwencjonowanie kosztów realizacji edukacji przedszkolnej.
3. Uwzględnienie w dotacji na zakup podręczników, których właścicielem będzie organ prowadzący, pełnego kosztu ich nabycia.
4. Wprowadzenie zmian w przepisach prawa oświatowego tj. rozporządzenia MEN z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (…) w zakresie umożliwiającym formalno-prawne stosowanie metody Montessori w edukacji szkolnej na poziomie klas IV-Vi oraz równoczesnego wspierania działań zmierzających do uruchomienia na wyższych uczelniach kierunków pozwalających ich absolwentom na uzyskanie kwalifikacji z jednej strony do nauczania metodą Montessori i jednocześnie do nauczania w blokach przedmiotowych: matematyczno-przyrodniczych i humanistycznych.
5. Wprowadzenie zmian do rozporządzenia MEN z 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych poprzez dodanie w §8 tego rozporządzenia ustępu 3a o treści: „W sentencji orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego należy stosować terminologię tożsamą z nazewnictwem dotyczącym wag, stosowanym w rozporządzeniu MEN w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego”.
6. Zmiana zasad przyznawania prawa do nauczania indywidualnego i realizacji tego zadania.
7. Zmiana zasad finansowania świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów, polegająca na zmianie kategorii realizacji powyższego zadania z zakresu zadania własnego na zadanie zlecone, a tym samym likwidacji konieczności wkładu własnego JST w postaci 20% kosztów realizacji powyższych świadczeń.
8. Ujednolicenie wysokości odpisu na Fundusz Świadczeń Socjalnych dla pracowników całej sfery finansów publicznych.

Jak zauważono w stanowisku od kilkunastu lat trwa proces obciążania samorządów lokalnych nowymi zadaniami lub zwiększania zakresu zadań już realizowanych, przy jednoczesnym braku zapewnienia wystarczających środków na ich realizację. Powoduje to pogarszanie się w szybkim tempie stanu finansów samorządów lokalnych.

Zdaniem Związku Gmin Lubelszczyzny w celu osiągnięcia trwałych efektów w zakresie efektywnego zarządzania funduszami na realizacje zadań oświatowych w następnej kolejności powinny zostać podjęte następujące działania:

• niepodejmowanie działań legislacyjnych powodujących zwiększenie kosztów prowadzonych szkół i przedszkoli w sytuacji braku możliwości ich finansowania zarówno ze strony budżetu państwa jak i jednostek samorządu terytorialnego.
• opracowanie i wdrożenie standardów edukacyjnych
• modyfikacja subwencji oświatowej
• w przypadku braku likwidacji Karty Nauczyciela, zasadnicza jej nowelizacja ze szczególnym uwzględnieniem uproszczenia systemu wynagradzania nauczycieli i likwidacji dodatku uzupełniającego.

Jako podsumowanie wysunięto twierdzenie, że pozostawienie kwestii finansowania zadań oświatowych w bieżącym kształcie, bez wdrażania kolejnych niezbędnych zmian, grozi poważną zapaścią finansową samorządów, co z pewnością zostanie przyspieszone skutkami globalnego kryzysu finansowego.