W Holandii obowiązkiem szkolnym objęci są uczniowie w wieku od 5 do 18 roku życia. Obowiązek szkolny trwa ogółem 13 lat. Uczniowie muszą kształcić się w szkole w pełnym wymiarze czasu przez 12 pełnych lat szkolnych i w każdym przypadku do końca roku szkolnego, w którym kończą 16 lat. Następnie powyższy obowiązek jest uzupełniony tzw. obowiązkiem w niepełnym wymiarze w placówce prowadzącej kształcenie w ramach obowiązku nauki co najmniej dwa razy w tygodniu przez kolejny rok. Młodzi ludzie, którzy odbywają kształcenie praktyczne na podstawie odpowiedniej umowy w określonym sektorze zatrudnienia, uczęszczają na zajęcia raz w tygodniu w ramach urlopu szkoleniowego i pracują w pozostałe dni tygodnia.
Szczeble kształcenia objęte obowiązkiem szkolnym to:
1. Szkolnictwo podstawowe – dla dzieci w wieku: 5 do 12 lat.
2. Szkolnictwo średnie:
• Szkoły średnie przygotowujące do podjęcia studiów wyższych (VWO) – wiek: 12–18 lat,
• Szkoły średnie prowadzące kształcenie ogólne na wyższym etapie (HAVO) – wiek: 12–17 lat,
• Szkoły średnie prowadzące kształcenie przed zawodowe (VMBO) – wiek: 12–16 lat,
• Szkoły średnie prowadzące kształcenie specjalne – wiek: 12–18/20 lat.
Kształcenie w szkole podstawowej jest bezpłatne. Do szkoły średniej przyjmuje się uczniów po ukończeniu szkoły podstawowej lub specjalnej szkoły podstawowej, na ogół w wieku 12 lat. W ostatniej klasie szkoły podstawowej przeprowadza się ogólnokrajowe sprawdziany, które pozwalają ocenić poziom wiedzy i umiejętności uczniów.
Szkolnictwo zawodowe
Szkolnictwo zawodowe obejmuje uczniów, którzy ukończyli 16 lat. Zapewnia szkolenie teoretyczne i praktyczne w wielu dziedzinach kształcenia zawodowego. Uczestnicy programów płacą czesne, a jeśli uczestniczą w kształceniu zawodowym w ramach systemu szkolnego w pełnym wymiarze czasowym, to przysługuje im pomoc finansowa ze strony państwa.
Kształcenie zawodowe odzwierciedla strukturę sektorów gospodarczych: biznes, inżynieria i technologia, usługi dla ludności (społeczne i indywidualne) oraz opieka zdrowotna. System kształcenia zawodowego oparty został w Holandii na kursach zawodowych, które realizowane są na czterech poziomach edukacyjnych prowadzących do uzyskania różnych kwalifikacji. Różny jest też czas trwania szkolenia.
Czas trwania kursów według systemu krajowych kwalifikacji zawodowych od roku 1996 r. wynosi:
• szkolenie pomocnika, asystenta: od 6 do 12 miesięcy,
• podstawowe szkolenie zawodowe: 2–3 lata,
• szkolenie zawodowe: od 2 do 4 lat,
• szkolenie kadry kierowniczej średniego szczebla: od 3 do 4 lat,
• szkolenie specjalistyczne: od roku do 2 lat,
• inne kursy: przynajmniej 15 tygodni.
We wszystkich dziedzinach obowiązują cztery poziomy kursów:
• poziom pierwszy asystencki – wyposaża w umiejętności w zakresie wykonywania podstawowych zadań i jest adresowany do tych, którzy nie są w stanie zdobyć kwalifikacji na poziomie drugim. Uczestnicy otrzymują certyfikat;
• poziom drugi – podstawowe szkolenie zawodowe przygotowuje do wykonywania zadań na nieco wyższym poziomie. Dyplom ukończenia tego poziomu jest zarazem kwalifikacją minimum, którą każdy podejmujący pracę powinien posiadać;
• poziom trzeci – zawodowy. Posiadacz dyplomu na tym poziomie ma prawo wykonywać zadania samodzielnie, ma także obowiązek nadzorowania innych w zakresie stosowania podstawowych procedur;
• poziom czwarty – przygotowuje do samodzielnego wykonywania zawodu. Przeznaczony dla osób pragnących zdobyć umiejętności specjalistyczne lub dla kadry kierowniczej średniego szczebla. Szkolenie zakłada uzyskanie specjalistycznych umiejętności zawodowych i przygotowuje do przyjęcia obowiązków organizacyjnych na różnych poziomach hierarchii zawodowej.
Kształcenie zawodowe prowadzone jest w Holandii przez placówki podległe Ministerstwu Edukacji i Ministerstwu Rolnictwa. Odbywa się w ramach Regionalnych Centrów Szkoleniowych. Instytucje te mają za zadanie oferować specjalnie zaprojektowane kursy dla osób szukających pracy, pracujących oraz młodych ludzi bez doświadczenia zawodowego. Placówki te łączą edukację formalną z możliwością pracy zawodowej. W Holandii działa ponad 40 ośrodków tego typu oferując kursy szkoleniowe w wybranych zawodach. Istnieje także 13 ośrodków kształcenia w dziedzinie rolnictwa. Wszystkie kursy zawodowe są w bazie Centralnego Rejestru Kursów Zawodowych tzw. CREBO.
Jest to rejestr, który określa, jakie instytucje prowadzą poszczególne kursy i jakie kwalifikacje przysługują po ich zakończeniu. W 2012 r. zarejestrowano ok. 700 różnych kwalifikacji zawodowych. Przyjmuje się zasadę, że każdy kurs powinien być oferowany w dwóch wariantach (dwie alternatywne ścieżki kształcenia). Obecnie taka możliwość dotyczy nieco ponad połowy wszystkich kursów. W programie każdego kursu znajduje się część o charakterze praktycznym. Praktyczne szkolenie odbywa się na podstawie trójstronnej umowy zawieranej pomiędzy instytucją szkolącą, uczniem a firmą, w której odbywa się praktyka. Umowa obejmuje prawa i obowiązki każdej ze stron, ustala liczbę godzin szkolenia, sposoby monitorowania ucznia oraz to, jakie umiejętności będą oceniane i w jaki sposób.