Artykuł 39 ustawy o systemie oświaty jest podstawowym przepisem w ustawie który określa zadania i kompetencje dyrektora oraz jego odpowiedzialność.
Katalog zadań dyrektora wymieniony w ustępie pierwszym powołanego artykułu nie jest katalogiem zamkniętym, przewiduje jedynie typowe dla dyrektora obowiązki i uprawnienia, takie jak:
1) kieruje działalnością szkoły lub placówki i reprezentuje ją na zewnątrz;
Kierowanie szkołą odnosi się do dokonywania przez dyrektora czynności w stosunku do pracowników szkoły, uczniów, a także innych organów szkoły lub placówki. Natomiast reprezentowanie na zewnątrz odnosi się do czynności skierowanych do organów państwowych i samorządowych.
2) sprawuje nadzór pedagogiczny, z zastrzeżeniem art. 36 ust. 2 czyli zadania tego nie wykonują osoby niebędące nauczycielami powołane na stanowisko dyrektora w szkole lub placówce;
Zgodnie z art. 35 ust 4. dyrektor szkoły lub placówki oraz inni nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze, sprawują nadzór pedagogiczny w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w tych szkołach i placówkach, a w szkołach i placówkach prowadzących kształcenie zawodowe oraz u pracodawców, u których jest organizowana praktyczna nauka zawodu, także w stosunku do instruktorów praktycznej nauki zawodu.
3) sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
Poprzez opiekę należy rozumieć obowiązek dyrektora zainteresowania się kwestią gdzie dzieci przebywają podczas zajęć szkolnych, jaki jest porządek tych zajęć a także zapewnienia dzieciom i młodzieży spokojnego i bezpiecznego przebywania na terenie szkoły.
4) realizuje uchwały rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej, podjęte w ramach ich kompetencji stanowiących;
Dyrektor zapewnia osobistą realizację tych uchwał a także zapewnia ich wykonywanie przez pozostałych pracowników szkoły lub placówki.
5) dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub placówki zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki;
Mówiąc najogólniej dysponowanie środkami oznacza wydatkowanie i gromadzenie środków zarezerwowanych w planie finansowym szkoły na dany rok. Natomiast konkretniej jest to rozporządzanie środkami w celu przekazania ich określonym podmiotom (np. zapłata wynagrodzenia pracownikom, zapłata dostawcy żywności) oraz przyjmowanie dochodów na rachunek szkoły.
5a) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę;
6) wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych;
Mowa tutaj w szczególności o ustawie Karta Nauczyciela która przewiduje szereg zadań i obowiązków dyrektorów: inicjowanie oceny pracy nauczyciela (art. 6a), kieruje szkołą i jest jej przedstawicielem na zewnątrz, jest przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej, sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole (art. 7 ust. 1), jest odpowiedzialny za dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły, realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę, tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków, zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym, zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych, zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę (art. 7 ust. 2), nadaje stopień nauczyciela kontraktowego (art. 9b, ust. 4 pkt 1), nawiązuje z nauczycielami stosunek pracy (art. 11), udziela urlopu dla poratowania zdrowia (art. 73), może zawiesić nauczyciela w pełnieniu obowiązków (art. 83),
7) współdziała ze szkołami wyższymi oraz zakładami kształcenia nauczycieli w organizacji praktyk pedagogicznych;
W gestii dyrektora pozostaje wykonywanie porozumień pomiędzy szkołami wyższymi, kolegiami nauczycielskimi, nauczycielskimi kolegiami języków obcych a organem prowadzącym w sprawie odbywania w tych jednostkach praktyk pedagogicznych przez studentów i słuchaczy szkół wyższych i zakładów.
8) odpowiada za właściwą organizację i przebieg sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, przeprowadzanych w szkole lub placówce;
Dyrektor powinien zapewnić w szkole warunki do przeprowadzania egzaminów zewnętrznych. jest on z mocy Rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego który przygotowuje listy uczniów przystępujących do sprawdzianu lub egzaminu, nadzoruje przygotowanie sal, nadzoruje przebieg sprawdzianu lub egzaminu, zabezpiecza zestawy pytać, karty odpowiedzi.
9) stwarza warunki do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki.
Jednak to nie wszystkie obowiązki jakie na dyrektorów szkół i placówek nakłada ustawa o systemie oświaty. Pozostałe przybliżone zostaną w kolejnym artykule. Zachęcamy do lektury.
