Kontynuujemy omawianie zadań i kompetencji kuratora oświaty, wykonywanych w imieniu wojewody, w zakresie oświaty, wskazanych w art. 31 ustawy o systemie oświaty.

Kurator oświaty realizuje politykę oświatową państwa, współdziałając w tym zakresie z organami jednostek samorządu terytorialnego. Koordynatorem i realizatorem polityki oświatowej państwa, zgodnie z art. 21 ustawy jest Minister właściwy do spraw oświaty, który w tym zakresie współdziała z wojewodami oraz innymi organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi w sprawach funkcjonowania systemu oświaty.

W punkcie 6c) komentowanego przepisu wskazano, iż kurator oświaty opracowuje programy wykorzystania środków na dofinansowanie doskonalenia nauczycieli. Nawiązuje on w swej treści do art. 70 ust 3 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym, w budżetach wojewodów wyodrębnia się środki na wspieranie na obszarze województwa doskonalenia zawodowego nauczycieli, w łącznej wysokości 5 000 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty (wyliczonych na podstawie art. 30 ust. 3 KN). Przy sporządzaniu programu określającego planowane kierunki wydatkowania środków na doskonalenie nauczycieli, kurator jest obowiązany zasięgnąć opinii związków zawodowych reprezentatywnych.

Kolejną z kompetencji leżąca w gestii kuratora oświaty jest organizacja olimpiad, konkursów, turniejów, przeglądów, oraz innych form współzawodnictwa uczniów na obszarze województwa. Szczegółowo kwestię organizacji olimpiad, turniejów oraz konkursów określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad. W ramach tej kompetencji, kurator oświaty nie ma możliwości organizowania konkursów, turniejów i olimpiad dla uczniów publicznych szkół i placówek artystycznych.

Kurator oświaty współdziała także z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi. Podstawę tego współdziałania stanowią zapisy art. 9c pkt 4 i 8 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którymi:

• okręgowe komisje egzaminacyjne opracowują i przekazują m.in. kuratorom oświaty, sprawozdania z przeprowadzonych egzaminów (w tym eksternistycznych) oraz sprawdzianów,
• okręgowe komisje egzaminacyjne współpracują z kuratorami oświaty właściwymi ze względu na zasięg terytorialny komisji w sprawach związanych z przeprowadzaniem sprawdzianów i egzaminów (w tym eksternistycznych), a także doskonaleniem nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania, egzaminowania i badania osiągnięć edukacyjnych uczniów.

Do zadań o charakterze organizacyjnym, jakie wykonuje kurator oświaty, należy zaliczyć zadania wymienione w pkt 9-12 komentowanego przepisu. A są to:

• bada potrzeby, koordynuje, podejmuje działania wspierające materialnie i organizacyjne kwestie związanie z doskonaleniem nauczycieli, współdziałając z organami prowadzącymi szkoły i placówki,
• wspomaga organizacje egzaminów i sprawdzianów w szkołach,
• współdziała z organami jst w zakresie kształtowania i rozwoju bazy materialnej szkół i placówek
• współdziałanie i wspomaganie właściwych organów, organizacji i innych podmiotów w sprawach związanych z rozwojem dzieci i młodzieży, w tym w przeciwdziałaniu zjawiskom patologii społecznej.

W zakresie organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze województwa w okresie ferii letnich i zimowych kurator oświaty pełni funkcje koordynującą, wspomagającą oraz nadzorującą. Nawiązanie w tym zakresie stanowi art. 92a ustawy, w świetle którego w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. Natomiast Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w rozporządzeniu z dnia 21 stycznia 1997 r. określił warunki, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasady jego organizowania i nadzorowania.

Do zadań kuratora oświaty w obszarze wypoczynku dzieci i młodzieży należy:

• kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora jest organem właściwym któremu organizator przedstawia zgłoszenie wypoczynku, w przypadku stwierdzenia braków lub nieprawidłowości w zgłoszeniu kurator wzywa do ich uzupełnienia lub poprawienia,
• kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora wydaje organizatorowi, zaświadczenie o zgłoszeniu wypoczynku, i podaje ją do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w publicznej bazie,
• organizacja kursów dla kierowników i wychowawców wypoczynku, lub nadzór nad kursami organizowanymi przez inne podmioty,
• kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku sprawuje nadzór nad wypoczynkiem.

Inne z zadań kuratora oświaty określone w przepisach odrębnych to: nadawanie nauczycielowi mianowanemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego (art. 9b ust. 4 pkt 3 KN), odmowa nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia awansu zawodowego (art. 9b, ust. 6 KN), nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego i mianowanego (art. 9h ust. 2 KN), składanie wniosku do Kapituły o nadanie tytułu honorowego profesora oświaty (art. 9i ust 2KN).

Zgodnie z art. 166 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej uczniowie gimnazjów, zasadniczych szkół zawodowych, liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników, z wyjątkiem uczniów szkół dla dorosłych, podlegają obowiązkowi w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa, która jest obowiązkowym przedmiotem nauczania w tych szkołach. Ponadto rozporządzenie wydane na podstawie ust. 3 wskazanego przepisu określa, iż edukacja dla bezpieczeństwa może przybrać formę obozów szkoleniowo wypoczynkowych, które musza spełniać warunki jak wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży szkolnej (co omówione zostało powyżej).

W związku z powyższym do zadań kuratora oświaty w zakresie obronności na pewno możemy zaliczyć:

• nadzór nad podstawa programową w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa w związku z art. 33 ust. ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie oświaty
• wsparcie i nadzór nad organizacją obozów szkoleniowo-wypoczynkowych z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa w związku z przytoczonym już Rozporządzeniem w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania.