Dyrektor szkoły jako pracodawca ma prawo pokrywać tylko te koszty związane z wykonywaniem pracy przez nauczycieli, które przewiduje przede wszystkim kodeks pracy, a także inne przepisy określające obowiązki pracodawcy wobec pracownika. Dyrektor nie może być więc dobrym wujkiem rozdającym nauczycielom na koszt szkoły na przykład herbatę.
Zdarza się jeszcze, że w regulaminie pracy szkoły lub przedszkola pokutuje zapis z poprzedniej epoki, iż nauczyciele uprawnieni są do otrzymywania z tytułu zatrudnienia placówce 10 dkg herbaty miesięcznie. Rodzi się pytanie, czy dyrektor może w ten sposób wspomagać swoich nauczycieli w wykonywaniu przez nich na pewno niełatwych obowiązków? Odpowiedź brzmi – nie!
Na początek uwaga generalna: wszelkie świadczenia tego typu, związane z wykonywaniem pracy, zapisane być muszą w regulaminie pracy placówki. Nakazuje to kodeks pracy, gdzie w art. 104 par. 1 pkt 1 znajduje się zapis mówiący, iż regulamin pracy powinien ustalać w szczególności wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały.
Nietrudno orzec, że herbata nie jest narzędziem niezbędnym do wykonywania pracy nauczyciela, a więc przyznanie w regulaminie pracy nauczycielom prawa do otrzymywania tego napoju od swego pracodawcy pozbawione jest podstawy prawnej z przywołanego wyżej artykułu. Takiej podstawy nie doszukamy się również w art. 232 kodeksu, który mówi, iż pracodawca jest obowiązany nieodpłatnie zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określa odrębne rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Czytamy tam m.in., iż pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.
To raczej niemożliwe w polskiej szkole. Pojawia się jednak pokusa: a gdyby tak zmierzyć wydatek energetyczny jakiegoś nauczyciela klasy gimnazjalnej z uczniami z dysleksją, dysgrafią i ADHD – to kto wie?
