Jak określać odpady w regulaminie czystości w gminie? Nie można przede wszystkim modyfikować ustaleń ustawowych – to wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Lubelskiego.

W rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 29 sierpnia 2024 r. znak PN-II.4131.313.2024 wojewoda zajął się jednym z paragrafów Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Sawin stanowiącego załącznik do uchwały Rady gminy w tym zakresie.

W jednej z jednostek redakcyjnych Regulaminu, stanowiącego załącznik do uchwały, Rada Gminy wskazując na rodzaje odpadów, które podlegają obowiązkowej selektywnej zbiórce przez właścicieli nieruchomości, wskazała jako frakcję odpadów komunalnych podlegających selektywnemu zbieraniu: "odpady budowlane pochodzące z drobnych i samodzielnie wykonanych robót budowlanych w gospodarstwach domowych".

Tymczasem, jak wskazał organ nadzoru, zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie:

1. selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady;
2. selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych: wymienionych w lit. a, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

„Należy zauważyć, że dokonana w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmiana miała na celu dostosowanie stanu prawnego do sytuacji, gdy odpady budowlane i rozbiórkowe nie mogą już stanowić odpadów komunalnych. Wynikała bezpośrednio z dokonanej ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. zmiany definicji odpadów komunalnych (art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o odpadach) oraz wprowadzenia definicji odpadów budowlanych i rozbiórkowych (art. 3 ust. 1 pkt 6a ustawy o odpadach). Wprowadzone zmiany we wskazanym zakresie miały na celu zapewnienie większej przejrzystości definicji odpadów komunalnych przez wskazanie podziału podstawowych źródeł powstawania tych odpadów. Wprowadzona ustawą nowelizującą z dnia 17 listopada 2021 r. definicja jednoznacznie wskazuje, że odpady komunalne nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych oraz z sieci kanalizacyjnej i z oczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych. W porównaniu do poprzednio obowiązującej definicji z odpadów komunalnych wyłączone zatem zostały odpady budowlane i rozbiórkowe nie pochodzące z gospodarstw domowych.” – czytamy w uzasadnieniu.

Jak wskazał wojewoda, rada gminy podejmując badaną uchwałę winna dostosować treść uchwalanego regulaminu do wytycznych zawartych w upoważnieniu z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - w jego aktualnym brzmieniu - w tym zwłaszcza z wykorzystaniem pojęć i definicji jakimi posłużył się ustawodawca formułując treść wskazanego upoważnienia. Jednocześnie, postanowienia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy nie mogą modyfikować uregulowań ustawy upoważniającej i przepisów innych aktów normatywnych.

Dlatego w zakresie wskazanego punktu regulaminu wojewoda stwierdził nieważność uchwały rady.

Opracowano na podstawie rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Lubelskiego z dnia 29 sierpnia 2024 r., znak PN-II.4131.313.2024 (Dz.Urz. Woj. Lub. 2024.4273).