Trwają prace nad projektem budżetu UE na lata 2014-2020, ale już pojawiła się wiadomość, że w ramach polityki spójności Polska może liczyć na kwotę 80 mld euro, czyli o 13 mld więcej niż w obecnym okresie. Nie przesądzając, czy rzeczywiście tak będzie, minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska pytana o kierunki nowej polityki spójności w nowym okresie w Polsce odsyła do lektury Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego, czyniąc ten dokument punktem wyjścia do dalszych opracować.
Charakterystykę samej Strategii przedstawialiśmy Państwu na łamach DWW w kwietni br. Teraz chcielibyśmy przedstawić plan jej realizacji. Po przyjęciu KSRR, w listopadzie ub. roku rząd przyjął plan działań wdrażających Strategię. Został on tak skonstruowany, by proponowane zmiany zostały przygotowane i wprowadzone do systemu instytucjonalnego i prawnego w roku 2013.

Kontrakt terytorialny instrumentem polityki regionalnej

Do roku 2013 niezbędne jest przede wszystkim przygotowanie do sprawnego funkcjonowania kontraktu terytorialnego – nowego podstawowego instrumentu wspomagania realizacji zadań polityki regionalnej. Ze względu na swą szczególną rolę i stopień skomplikowania kontrakt terytorialny zostanie wdrożony w dwóch fazach. W pierwszej zostaną wypróbowane sposoby i tryb przeprowadzania negocjacji kontraktu oraz sposobu wdrożenia wynegocjowanych przedsięwzięć. W drugiej zostaną przyjęte odpowiednie regulacje prawne i instytucjonalne reformujące system finansowania polityki regionalnej.

Plan działań w trzech częściach

Pierwsza obejmuje proponowane zmiany systemowe na szczeblu rządowym. Tu zawarto przygotowanie odpowiednich dokumentów strategicznych: tj. Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju (DSRK) i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju (ŚSRK), przy uwzględnieniu aktualizowanego Krajowego Programu Reform oraz dziewięciu strategii sektorowych. Ten podetap jest już realizowany. Na bieżąco omawiamy w DWW przedstawiane do konsultacji kolejne dokumenty: niedawno Strategię Sprawne Państwo (MSWiA), a ostatnio Strategię Gospodarki (MG) i Strategię Kapitału Społecznego (MKiDN). Kolejnym działaniem będzie m.in. wprowadzenia na szczeblu administracji rządowej zmian kompetencyjnych, wraz z propozycjami zmian legislacyjnych, w zarządzaniu rozwojem regionalnym, co ma odbyć się do II kw. 2012 r.

Większa rola gmin w polityce regionalnej

W części pierwszej Planu założono również zmiany kompetencyjne w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego. W Planie znajduje się teza o "nieefektywnym podziale odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem na poziomie regionalnym i lokalnym". W związku z tym, niezbędne wydaje się precyzyjne określenie właściwości poszczególnych podmiotów w prowadzeniu zadań związanych z rozwojem terytorialnym, w celu zapewnienia właściwego potencjału do strategicznego zarządzania rozwojem na tych szczeblach. Autorzy Planu działań założyli, że działania służące zwiększeniu efektywności realizacji zadań rozwoju regionalnego na poziomie lokalnym dotyczyć powinny przede wszystkim właściwego określenia roli i odpowiedzialności gmin. Zmiany w tym zakresie wiążą się ze zwiększeniem odpowiedzialności za politykę rozwoju na szczeblu lokalnym. Oznacza to także przeniesienie "na dół" części zadań z zakresu administracji rządowej i instytucji pozabudżetowych w obszarach, które ze względu na swój charakter powinny należeć do kompetencji samorządu. Jak zapisano w Planie „może to wiązać się ze zwiększeniem katalogu zadań własnych jst, dotyczących świadczenia konkretnych usług: ochrony zdrowia, edukacji, pomocy społecznej, transportu. Ale „oczywiście” w ślad za ewentualnym zwiększeniem zadań mają pójść i pieniądze. W celu wypracowania powyższych zmian przewidziano na II kw. br. powołanie zespołu złożonego z przedstawicieli MRR i MSWiA oraz jst.

cdn