Rudolf Borusiewicz, Sekretarz Generalny Związku Powiatów Polskich, otwierając dyskusję panelową powiedział: „Historia pokazuje, że powiat – rozumiany jako usługowy ośrodek miejski wraz ze swoim otoczeniem – stanowi naturalną wspólnotę. Postęp cywilizacyjny i będące jego konsekwencją przemiany społeczne nie odbiorą mu znaczenia – wręcz przeciwnie: przyczynią się do wzmocnienia jego roli.”
Waldemar Rataj, Prezes Fundacji Kolegium Węgierskie i wiceprzewodniczący Kapituły Nagrody Pro Publico Bono zaprezentował i uzasadnił idę wspólnego działania. Powiat to nie jest urząd i administracja, ale przede wszystkim działanie dla dobra wspólnego, to po prosu wspólnota mieszkańców, owe tytułowe „polis”. Przy takim rozumieniu powiatu i jego zadań, powstaje konieczność stosowania zasady solidarności, a więc zapewnienia wszystkim członkom wspólnoty – także – niezaradnym, wykluczonym, słabym - możliwie równego udziału w jej rozwoju. To rodzi także potrzebę wyjścia poza standardowe działania i wymaga rozwijania społeczeństwa obywatelskiego. Efektem takiego podejścia jest także pojawienie się społecznego podejścia do ekonomii, a więc działania ekonomiczne powinny służyć zaspokajaniu potrzeb wspólnotowych, społecznych.
Wypowiedź tę w sposób praktyczny uzupełnił Dominik Górny, Rzecznik Kapituły Nagrody Pro Publico Bono, prezentując laureatów tej nagrody jako podmioty promujący działania prospołeczne i tworzące społeczne innowacje.
Tomasz Sadowski, współtwórca wraz z Barbarą Sadowską Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka” i jeden z inicjatorów projektu Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarności, przedstawił społeczną gospodarkę rynkową jako narzędzie kształtowania ustroju społeczno-gospodarczego w ujęciu regionalnym. Podkreślał wielką rolę i znaczenie, jakie dla aktywizacji różnych regionów i wspólnot lokalnych ma społeczne podejście do gospodarki, szczególnie właśnie w regionach.
Dobrą ilustracją tej tezy była wypowiedź Barbary Sadowskiej, która wykazała, że brak relacji (wymiana poglądów, doświadczeń, informacji) pomiędzy beneficjentami systemu gospodarczego i osobami/środowiskami wykluczonymi, nie pozwala na włączenie „outsiderów” w system relacji społeczno-ekonomicznych w środowisku lokalnym. W praktyce polityka gospodarcza i polityka społeczna prowadzone są odrębnie, co rodzi określone konsekwencje. Współtwórczyni Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka” przedstawiła jeden ze sposobów zmiany tego stanu, prezentując partnerstwa lokalne na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego wspólnot lokalnych, nie tylko z terenu Polski, ale także Kenii, Wielkiej Brytanii, Niemiec czy Holandii.
Tadeusz Narkun ze Związku Powiatów Polskich przedstawił dobre praktyki samorządowe z zakresu ekonomii społecznej. Przypomniał wielki projekt, realizowany w szerokim partnerstwie samorządów, instytucji biznesowych oraz towarzystw osób chorujących – Krakowska Inicjatywa na Rzecz Gospodarki Społecznej COGITO. ZPP było jednym z partnerów projektu, w którym przeszkolono wszystkie urzędy pracy na terenie naszego kraju, przeprowadzono fachowe kursy dla osób chcących założyć przedsiębiorstwo społeczne. Bardzo realnym efektem projektu było także uruchomienie w jego ramach przedsiębiorstw społecznych: wypożyczalni rowerów w Krakowie i Gospody „Jaskółeczka” w Radomiu. Przykład spółdzielni socjalnej „Bydgoszczanka” pokazał firmę założoną przez osoby prawne – urząd miasta Bydgoszcz i starostwo powiatu bydgoskiego. Spółdzielnia ta, choć musiała stawać do przetargów na równi z podmiotami komercyjnymi, zdobyła szereg zleceń na prace związane z utrzymaniem czystości i remontami. Od lat za jeden z najprężniejszych społecznie samorządów uważa się Byczynę, w której staraniem burmistrza i rady miejskiej założono jedną z pierwszych w Polsce spółdzielni socjalnych. W ten sposób rozpoczęto aktywizować ludzi wykluczonych w gminie, gdzie na 10 tysięcy mieszkańców było ponad tysiąc osób bezrobotnych.
Panel zakończyła wypowiedź Jana Macieja Czajkowskiego, eksperta Związku Miast Polskich. W swojej wypowiedzi podkreślił on znaczenie solidarności i budowanie wspólnot mieszkańców oraz ekonomii społecznej w rozwijaniu nowoczesnego, otwartego na potrzeby wspólnoty i gotowego na ich zaspokajanie samorządu powiatowego.
