533,51 mln euro przyznane Polsce przez Norwegię, Liechtenstein i Islandię na lata 2004-2009 pozwoliło Polsce zrealizować ponad 1400 projektów. W ramach drugiej edycji na lata 2009-2014 Polska otrzymała 578,1 mln euro. Podczas dwudniowej, oficjalnej wizyty norweskiej pary królewskiej w Polsce, Jego Królewskiej Mości Haralda IV Króla Norwegii i Jej Królewskiej Mości Królowej Norwegii Sonji, 9 maja 2012 r. podpisano trzy kolejne umowy w ramach II edycji mechanizmów. Ich zakres to: różnorodność kulturowa, badania naukowe oraz fundusz stypendialny. Wartość programów to blisko 57 mln euro.
Pierwsza umowa dotyczy promowania różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego. Jej wartość, uwzględniająca wsparcie polskiego rządu, to ponad 11 mln euro. Program umożliwi rozwój kontaktów w zakresie wymiany kulturalnej oraz wymianę dobrych praktyk pomiędzy Polską a Państwami – Darczyńcami: Islandią, Liechtensteinem i Norwegią. W jego ramach współfinansowane będą działania takie jak np.: organizacja wydarzeń artystycznych, współpraca między instytucjami kultury i archiwami, współpraca artystów, szkół i uczelni artystycznych oraz ekspertów z zakresu dokumentacji i ochrony dziedzictwa kulturowego i zwalczania nielegalnego handlu skarbami kultury.
Priorytetem programu „Norwesko-polska współpraca badawcza" jest finansowanie badań naukowych i prac rozwojowych z zakresu m.in. ochrony środowiska, zmian klimatycznych, zdrowia, nauk społecznych, promowania równości płci. Wartość tego programu to 43,3 mln euro z grantów norweskich oraz środków krajowych. Mechanizmem wzmacniającym współpracę będzie m.in. komponent mobilnościowy umożliwiający polskim i norweskim partnerom projektów B+R skorzystanie z doświadczenia oraz infrastruktury badawczej partnera.
Kolejna umowa dotyczy funduszu stypendialnego. Środki przeznaczone na jego realizację zarówno z grantów norweskich jak i z budżetu państwa wynoszą ponad 11 mln euro. Celem programu jest intensyfikacja współpracy w sektorze edukacji pomiędzy strona polską a Państwami – Darczyńcami. Obejmuje on działania zmierzające do wspierania wymiany studentów i personelu między instytucjami edukacyjnymi oraz dwustronne lub wielostronne projekty instytucjonalne, mające na celu realizację wspólnych inicjatyw edukacyjnych, zmierzających do poprawy poziomu kształcenia w polskich szkołach i na polskich uczelniach.
Dotychczas zawarto cztery umowy na programy realizowane w ramach II edycji Norweskich Mechanizmów Finansowych. Podpisanie pierwszej nastąpiło 17 kwietnia 2012 r. podczas wizyty minister rozwoju regionalnego Elżbiety Bieńkowskiej w Oslo Dotyczyła ona programu w zakresie lokalnych i regionalnych inicjatyw na rzecz zmniejszenia nierówności i promowania spójności społecznej.
Oprócz wspomnianych wyźej programów, nowa edycja Mechanizmów Finansowych przewiduje wsparcie dla następujących dziedzin:
- wsparcie rozwoju i stosowania technologii wychwytywania i składowania CO2 (CCS). Na ten obszar zostanie skierowanych 137 mln euro.
- ochrona środowiska, na którą przeznaczono 110 mln euro, z czego 75 mln euro zostanie przeznaczone na wsparcie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii.
- wsparcie obszaru zdrowia, na ten obszar przeznaczono 70 mln euro.
- ochrona dziedzictwa kulturalnego zostanie wsparta kwotą 60 mln euro.
- nowością w stosunku do zakresu wsparcia w ramach poprzedniej edycji Mechanizmów Finansowych będzie program dotyczący przeciwdziałania przemocy w rodzinie o wartości 3 mln euro.
- na wsparcie obszaru Schengen przeznaczono 10 mln euro.
- na wymiar sprawiedliwości skierowano 14 mln euro. Nowością będzie m.in. wsparcie Służby Więziennej kwotą 13 mln euro.
- kontynuowany będzie Fundusz dla Organizacji Pozarządowych o wartości 37 mln euro.
Więcej informacji można znaleźć na stronie Mechanizmów Finansowych
Źródło: eog.gov.pl