Jeśli gmina jako jednostka samorządu terytorialnego nie wykonuje zadań publicznych, a taka sytuacja nie rokuje nadziei na szybką poprawę i stan braku skuteczności przedłuża się, to zawieszenie obu organów gminy jest uzasadnione, także wtedy gdy "winę" za ten stan ponosi głównie jeden z nich. Paraliż w funkcjonowaniu organu stanowiącego w konsekwencji musi rzutować na wykonywanie zadań przez organ wykonawczy, organy te są bowiem funkcjonalnie zespolone.

Organ wykonawczy gminy - wójt, burmistrz, prezydent nie tylko wykonuje uchwały rady gminy (jego działanie jest zatem w jakimś sensie pochodną działania rady gminy), ale także przygotowuje projekty uchwał a jego działalność podlega kontroli rady gminy. Niewykonywanie tej kontroli (zwłaszcza brak absolutorium) rzutuje także na sytuację prawną wójta. Niemożność funkcjonowania organu stanowiącego gminy nie pozostaje zatem bez wpływu na funkcjonowanie organu wykonawczego w zakresie wykonywania zadań publicznych. Nie jest zatem uprawniona wykładnia ściśle rozgraniczająca działanie obu organów gminy i praktycznie zaprzeczająca istocie środka nadzoru określonego w art. 97 u.s.g., środka którego zastosowanie powiązane zostało z niewykonywaniem (lub nieskutecznym wykonywaniem) zadań publicznych przez organy gminy, traktowane jako system wzajemnie powiązany.

Ustawodawca nie zmienił powołanego przepisu, mimo że sytuacja prawna wójta (burmistrza, prezydenta) zmieniła się w wyniku wprowadzenia bezpośrednich wyborów tego organu. Wójt, mimo innego trybu wyboru, jest organem wykonawczym, ściśle powiązanym funkcjonalnie z radą gminy. Te bezpośrednie zależności sprawiają, że w wyniku niedziałania organu stanowiącego także działanie wójta - jako organu wykonawczego - nie odpowiada standardom prawnym (potwierdza to m.in. nieudzielenie mu absolutorium) i staje się nieskuteczne. Nie ma znaczenia prawnego - w sytuacji braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez gminę - fakt podejmowania przez wójta działań politycznych zmierzających do takiej zmiany regulacji prawnej, która umożliwiałaby organowi nadzoru zwołanie sesji rady.

Wyrok NSA z dnia 24 listopada 2009 r. sygn. II OSK 1786/09

Źródło: Orzecznictwo NSA