WSA: Jeśli radny powiatu nie podejmie pracy w charakterze zastępcy wójta, sam fakt powołania go na takie stanowisko nie skutkuje wygaśnięciem mandatu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie swoim wyrokiem stwierdził całkowitą nieważność uchwały rady jednego z małopolskich powiatów, w której stwierdzono nieważność mandatu radnego wybranego w ostatnich wyborach samorządowych. Zdaniem Sądu, fakt iż radnemu powiatu w drodze zarządzenia powierzono stanowisko zastępcy wójta jednej z gmin, nie powoduje utraty mandatu, o ile radny nie podjął wykonywania obowiązków, jakich nie łączy się z członkostwem w radzie.

Skarżący uzyskał odpowiednio wysokie poparcie wyborców i objął mandat radnego składając ślubowanie. Po miesiącu, bez jego woli ani zgody, opublikowane zostało zarządzenie wójta gminy, który postanowił powołać nowego radnego na stanowisko swojego zastępcy. Ten nie zgłosił się do wykonywania powierzonych mu obowiązków, wskutek czego w późniejszym czasie wójt wydał analogiczne zarządzenie o odwołaniu powołanego niedawno zastępcy, z powodu niepodjęcia przez niego obowiązków. Mimo to, rada powiatu, do której został wybrany skarżący, podjęła uchwałę, w której stwierdziła wygaśnięcie mandatu swojego członka w związku z naruszeniem ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z funkcją zastępcy wójta.

Podstawę prawną uchwały rady powiatu stanowił art. 27 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 383 § 1 pkt 5 Kodeksu wyborczego. Przepisy te istotnie zabraniają łączenia wykonywania funkcji wójta lub jego zastępcy z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego (w tym w radzie powiatu) i wprowadzają sankcję wygaśnięcia mandatu radnego w sytuacji, gdy taki zakaz zostanie naruszony. Problematyczne okazała się jednak wykładnia przepisów.

Jak wskazał Sąd, wyżej wspomniany przepis Kodeksu wyborczego odnosi się wyłącznie do okoliczności wykonywania (i jest to słowo - klucz) określonych, niedozwolonych funkcji. Skoro zaś skarżący nigdy nie przystąpił do pracy w charakterze zastępcy wójta, zarzucenie mu wykonywania tej funkcji jest zarzutem zbyt daleko idącym. Jako że sankcja wygaśnięcia mandatu radnego powiatu ma daleko idący, represyjny charakter, przesłanek jej zastosowania nie można interpretować rozszerzająco.

Po dokładnym zbadaniu okoliczności sprawy i przeprowadzeniu postępowania dowodowego, Sąd stwierdził że w istocie o żadnym wykonywaniu funkcji zastępcy wójta nie było mowy. W konsekwencji - uchwała rady powiatu o wygaśnięciu mandatu radnego - niedoszłego zastępcy wójta - została uznana za nieważną w całości.

Wyrok WSA w Krakowie z 11 grudnia 2024 r. (sygn. III SA/Kr 1313/24)

Źródło: CBOSA