Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach niedawnym postanowieniem umorzył postępowanie sądowoadministracyjne w przedmiocie decyzji samorządowego kolegium odwoławczego, które utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję starosty powiatowego o nałożeniu na podmiot kary pieniężnej. Po wniesieniu sprawy do sądu, to samo kolegium uchyliło bowiem te decyzje. Orzeczenie może stanowić cenne wyjaśnienie co do istoty instytucji autokontroli i konsekwencji, jakie niesie dla sądu poprawienie własnego uchybienia przez dany organ.
Uprawnienia autokontrolne zostały przyznane organom, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, stały się przedmiotem skargi. Choć co do zasady organ administracji publicznej jest związany treścią wydanej decyzji, możliwość autokontroli stanowi pewnego rodzaju furtkę umożliwiającą skorygowanie czy anulowanie danego aktu bez angażowania w ten proces organu odwoławczego. Przewidziana przez art. 54 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi możliwość stanowi zatem udogodnienie zarówno dla skarżącego i organu, jak również sądu administracyjnego, który w takim przypadku umarza postępowanie.
W tej sprawie Sąd wskazał, że postępowanie toczące się na skutek skargi staje się bezprzedmiotowe, gdy wydany zostaje akt uwzględniający skargę w całości, a tym samym likwidujący przyczynę, na której opierało się jej wniesienie do sądu. Tak stało się w przypadku stanowiącym podstawę rozstrzygnięcia. Zaskarżona decyzja została bowiem w całości uchylona i wyeliminowana z obrotu prawnego. Jak wyjaśnił Sąd, takie przesłanki muszą zostać każdorazowo zbadane, gdyż tylko ich spełnienie gwarantuje, że wniesiona sprawa niejako przestała istnieć. Przed umorzeniem postępowania sąd sprawdza również, czy decyzja autokontrolna zawiera wszystkie wymagane prawem elementy formalne.
Prawidłowe skorzystanie przez organ z uprawnień autokontrolnych i całkowite uwzględnienie skargi wymusza na sądzie powstrzymanie się od dalszych czynności procesowych i umorzenie postępowania, co może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. Jak wyjaśnił WSA, sąd dodatkowo nie bada samej merytorycznej zawartości aktu autokontroli, gdyż naruszyłoby to obowiązującą w postępowaniu sądowoadministracyjnym zasadę skargowości.
Źródło: Postanowienie WSA w Kielcach z dnia 23 sierpnia 2024 r. (sygn. I SA/Ke 359/24)
